YILLIK İZİN MAZERET İZNİ, SAĞLIK KURULU VEYA TEK TABİP RAPORLARINA İSTİNADEN KULLANILAN HASTALIK İZNİ
DANIŞTAY BAŞKANLIĞI’NA
(Yürütmeyi Durdurma İstemlidir)
DAVACI: Eşref Bakır
VEKİLİ: Av. Öztürk Türkdoğan
DAVALI: Sağlık Bakanlığı / ANKARA
D. KONUSU: Sağlık Bakanlığı’na bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarında görevli personele döner sermaye gelirinden ek ödeme yapılmasına dair yönergenin 4. maddesinin (o) fıkrasında geçen “…, yıllık izin, mazeret izni, sağlık kurulu veya tek tabip raporlarına istinaden kullanılan hastalık izinleri ve ….” İbarelerinin, (p) fıkrasında geçen “…nöbet haricinde…” ibarelerinin, geçici 1. maddede geçen “… aktif çalışılan gün katsayısı ile çarpılır…” ibarelerinin iptali ve yürütülmesinin durdurulması ile bu düzenleme nedeniyle müvekkilin mahrum kaldığı / kalacağı ek ödemelerin yasal faizi ile ödenmesi istemidir.
T. TARİHİ: 4 Şubat 2004
AÇIKLAMALAR: Müvekkil Sağlık Bakanlığına bağlı Ankara Numune Eğitim Hastanesinde sağlık memuru olarak görev yapmaktadır. 20 Şubat 2004 tarihinde, Ocak 2004 dönemi için müvekkile döner sermayeden ek ödeme ödenmiştir. (Ek 1) Hazırlanan döner sermaye bordrosunda müvekkilin aylık 30 gün üzerinden 193.800.000 TL alması gerekirken, 5 günlük senelik izin kullanması nedeniyle, aylık 25 gün üzerinden 163.450.000 TL alması düzenlenmiştir. Bu durum dava konusu yönergenin 4. maddesinin (o) ve (p) fıkraları ile geçici 1. maddesine göre yapılmıştır. (Ek 2)
İPTAL SEBEPLERİ: Sağlık Bakanlığı’na bağlı 2. ve 3. basamak sağlık kurumlarında görevli personele döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılmasına dair yönergenin 4. maddesinin (o) fıkrasında aktif çalışılan gün kat sayısı düzenlenmiştir. Buna göre; o dönem içinde nöbet izinleri hariç, yıllık izin, mazeret izni, sağlık kurulu veya tek tabip raporlarına istinaden kullanılan hastalık izinleri ve ücretsiz izinler sebebi ile çalışılmayan günler, eksik çalışılmış gün olarak kabul edilerek, o dönem içindeki gün sayısından eksik çalışılmış sayılan gün sayısının çıkarılması sonucu bulunan çalışılan gün sayısının, o dönem içindeki toplam gün sayısına bölünmesi sonucu bulunan katsayıya aktif çalışılan gün katsayısı denmektedir. Yönergenin bu fıkrasında aktif çalışılan günler fiilen çalışılan günler ile nöbet izinleri şeklinde geçen günler olarak tarif edilmiş, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni ve ücretsiz izinle geçen günler çalışılmayan gün olarak kabul edilmiştir.
Yönergenin 4. maddesinin (p) fıkrasında mesai dışı çalışma puanı tanımlanmıştır. Buna göre; tabip dışı personele nöbet haricinde, mesai dışı çalışma saatinin 20 ile çarpılması sonucu bulunan puanın mesai dışı çalışma puanı olduğu belirtilmektedir. Bu tanımlamada nöbetin hariç tutulması hukuka aykırıdır. Çünkü 24 saat hizmet verilen kuruluşlarda personel mesai dışındaki çalışmasını nöbet yaparak yürütmektedir. Yönergenin bu fıkrası ile amaçlanan görevli sağlık personeli nöbet veya normal mesai şekilden önceden belirlenen süresinin bitiminden sonra da personeli çalışmaya zorlamaktır. Sabah 07.00’de işe başlayan sağlık personeli mesaisi 16.00’da bitmesi gerekirken, bu düzenleme ile saat 16.00’dan sonra da çalışmaya devam edecektir. Sağlık hizmeti 24 saat sürdürülmesi gereken bir hizmet olduğundan saat 16.00’dan sonraki hizmetler ancak nöbetçiler aracılığı ile yürütülmektedir. Çalışma süresi belirtilmiş olan nöbet sisteminin aksine bir çalıştırma şekli yani mesainin kaçta biteceğini dahi bilmeden çalışma biçimi çalışanın özel hayatını doğrudan etkileyecektir. Bu durumda çalışanın verimli bir hizmet sunması düşünülemeyeceği gibi böyle bir sistemde sağlık hizmetlerinin yürütülemeyeceğini de belirtmek isteriz.
Dava konusu yönergenin geçici 1. maddesinde teknik alt yapı ve kayıt sistemi hazır olmayan kurumlarda döner sermaye verilmesi ile ilgili geçici bir düzenleme yer almıştır. Ancak buna rağmen personel için ödemeye esas alınan tutarın aktif çalışılan gün katsayısı ile çarpılacağı belirtilerek, personelin senelik, hastalık ve mazeret izinlerinde ek ödeme alması engellenmiştir.
657 sayılı kanunun yıllık izni düzenleyen 102 ve 103. maddeleri ile mazeret izni düzenleyen 104. maddesi, hastalık izni düzenleyen 105. maddesi hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, kamu görevlilerinin senelik izin, mazeret izni ve hastalık izinlerinde geçirdikleri süreler ücretli izinli sürelerdir. Dolayısıyla bu günler de çalışılmış sayılan gün olarak anılmaktadır. Dava konusu yönerge ile 657 sayılı kanunun bu hükümlerine aykırı davranılmıştır. Ayrıca yönergenin dayanağı olan 2004 Mali Yılı Bütçe Kanununun 49. maddesinin (k) fıkrasında da davalı idareye senelik izin, mazeret izni ve hastalık izni halinde döner sermayeden ek ödeme kesintisine gitmeye imkan verecek bir yetki tanınmadığı gibi düzenleme de yer almamaktadır.
Bilindiği gibi Sağlık Bakanlığı’na bağlı yataklı tedavi kurumlarında 24 saat kesintisiz hizmet verilmektedir. Bu şekilde hizmet verilen kuruluşlara da 2. ve 3. basamak sağlık kurumu denmektedir. Sağlık personeli gece gündüz demeden resmi tatil günlerinde dahi sürekli hizmet üretmektedir. Sağlık personelinin bu özgün duru gözetilmeden, senelik izin, hastalık ve mazeret izinlerinde ek ödeme kesintisine gidilmesi hukuka aykırıdır. Bu düzenleme ile ücreti düşük olan sağlık personelinin döner sermayeden ek ödemeyi tam alabilmek için yasal izin haklarını bile kullanmaması amaçlanmaktadır. Ayrıca dava konusu yönergedeki sistemde genel olarak kliniğin performansı ölçülmekte, çalışanların klinik çalışmasının ortalamasına göre ek ödemeden faydalanması amaçlanmaktadır. Çalışanlardan birisinin senelik iznini kullandığında, yerine yeni bir personel verilmemekte, aynı iş yükü klinikte kalan diğer personel tarafından paylaşılmaktadır. Bu uygulama her izne çıkışta diğerlerinin iş yükünün artması şeklinde devam etmektedir. Yönergenin amacı ile senelik, hastalık ve mazeret izin hallerinde ek ödeme kesintisine gidilmesini içeren hükümler arasında bir tezatlık oluşmaktadır.
Müvekkil Ocak ayı içerisinde 5 gün yıllık izin kullanmıştır. Müvekkilin Ocak ayı çalışması incelendiğinde; 1 Ocak resmi tatil olmasına rağmen 07.00 -16.00 arasında çalıştığı, 4 Ocak Pazar günü 07.00 – 16.00 arası çalıştığı, 11 Ocak Pazar günü 15.00-08.00 çalıştığı, 25 Ocak Pazar günü 07.00 – 16.00 arası çalıştığı, 31 Ocak Cumartesi günü 19.00 – 08.00 saatleri arası çalıştığı düşünüldüğünde toplam aylık 180 saatlik (haftalık 45 saat) mesaisinden 22 saat daha fazla çalışarak toplam 202 saat çalışmıştır. (Ek 3) Müvekkil 5 günlük yasal senelik iznini kullandığından, 5*9=45 saatlik süre de düşüldüğünde, müvekkil toplam 67 saat fazla çalışmasına rağmen 5 gün izin kullandığı için eksik ek ödeme almıştır. Somut durum bu olmasına rağmen dava konusu yönergenin adalet ve hakkaniyete uygun olduğunu ileri sürmek olanaksızdır.
Dava konusu yönergenin iptalini istediğimiz ibareleri sebep ve amaç yönünden hukuka aykırıdır.
YÜRÜTMEYİ DURDURMA NEDENLERİ: 2577 sayılı kanunun 27. maddesindeki koşullar oluştuğundan, dava konusu yönergede belirtilen ibarelerin yürütülmesinin durdurulması gerekmektedir.
HUKUKSAL NEDENLER: Danıştay Kanunu, İYUK, 2004 Mali Yılı Bütçe Kanunu, 657 sayılı kanun ve diğer yasal mevzuat.
DELİLLER: Ekteki belgeler, dava konusu yönerge ile ilgili davalı idare elinde bulunan belgeler ve diğer yasal deliller.
İSTEM SONUCU: Dava konusu yönergenin 4. maddesinin (o) fıkrasında geçen “…, yıllık izin, mazeret izni, sağlık kurulu veya tek tabip raporlarına istinaden kullanılan hastalık izinleri ve ….” İbarelerinin, (p) fıkrasında geçen “…nöbet haricinde…” ibarelerinin, geçici 1. maddede geçen “… aktif çalışılan gün katsayısı ile çarpılır…” ibarelerinin iptali ve yürütülmesinin durdurulması ile bu düzenleme nedeniyle müvekkilin mahrum kaldığı / kalacağı ek ödemelerin yasal faizi ile ödenmesine, yargılama har. Ve giderleri ile avukatlık vekalet ücretinin davalı idare üzerine bırakılmasına karar verilmesin saygı ile arz ve talep ederim. 02.03.2004
Av. Öztürk Türkdoğan
Ek: Onanmış Vekaletname