BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukukî Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönergenin amacı, Aile Hekimliği pilot uygulamasının yürütüldüğü illerde Sağlık Bakanlığına bağlı, bölgesinde yaşayan kişilerin ve toplumun sağlık hizmetlerini organize eden, birinci basamak sağlık hizmeti veren kurumların kendi aralarında ve diğer kurumlar arasında eşgüdümünü sağlayan, idari hizmetler ile sağlık eğitimi ve denetim faaliyetlerini de yürüten, Toplum Sağlığı Merkezlerinin kurulma, fiziki yapısına, personel kadrosuna, görevlerine, bulundurulması zorunlu alet ve malzemeye, laboratuvar özelliklerine, personelin görevlerine ilişkin usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönerge, Aile Hekimliğinin pilot uygulandığı illerde Toplum Sağlığı Merkezinin kurulma ölçeklerini, fiziksel özelliklerini , personel kadro ve görevlerini ve Toplum Sağlığı Merkezince, idari hizmetlerin yürütülmesi, çevre sağlığı, bulaşıcı ve kronik hastalıklarla mücadele, adli tıbbi görevleri, okul sağlığı, işçi sağlığı, acil sağlık hizmetleri ile sağlık eğitimi hizmetlerinin sunulmasını, Aile Sağlığı Merkezlerinin kendi arasında ve diğer sağlık çalışmaları arasında eşgüdümünün sağlanmasını, gerekli lojistik ve laboratuvar hizmetlerini desteklenmesini, saha denetimi yapmasını ve gerekli kurumlarla (Belediye, Milli Eğitim İlçe Müdürlüğü vb) işbirliği oluşturarak bölgesinde koruyucu ve tedavi hizmetlerinden kişilerin ve toplumun en iyi şekilde yararlanması için yapılması gerekenleri kapsar.
Hukukî Dayanak
Madde 3- Bu Yönerge, 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasına ve 06/07/2005 tarihli Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönergede geçen;
Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
Kanun: 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanunu,
Müdürlük : İl Sağlık Müdürlüğünü,
Grup başkanlığı: İlçe Sağlık Grup Başkanlığını
Toplum Sağlığı Merkezi: Bölgesinde yaşayan kişilerin ve toplumun sağlık hizmetlerini organize eden, toplumun koruyucu hekimlik hizmetlerini sunan, birinci basamak sağlık hizmeti veren kurumların kendi arasında ve diğer kurumlar arasında eşgüdümünü sağlayan, idari hizmetler ile sağlık eğitimi ve denetim faaliyetlerini yürüten sağlık merkezidir
Aile hekimi: Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini, yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın, her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak belli bir mekânda vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Bakanlığın öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabipleri,
1
Geçici aile hekimi: Aile hekiminin yıllık izin veya hastalık izninde bulunduğu sürede yerine bakan aile hekimini,
Aile sağlığı elemanı: Aile hekimi ile birlikte hizmet veren, sözleşmeli çalıştırılan veya Bakanlıkça görevlendirilen, hemşire, ebe, sağlık memurunu (toplum sağlığı),
Geçici aile sağlığı elemanı: Aile sağlığı elemanının yıllık izin veya hastalık izninde bulunduğu sürede yerine bakan aile sağlığı elemanını,
Aile sağlığı merkezi: Bir veya daha fazla aile hekimi ile aile sağlığı elemanlarınca aile hekimliği hizmetinin verildiği sağlık kuruluşunu,
Birinci basamak sağlık hizmeti: Toplum sağlığına yönelik hizmetler ile kişisel koruyucu, tanı koyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini kapsayan, kişilerin sağlık sisteminden ilk alış noktasında verilen sağlık hizmetini,
İkinci basamak sağlık hizmeti: Hastaların tanı ve tedavisinin, birinci basamak sağlık kuruluşları tarafından sağlanamadığı durumlarda, sevk edildiği sağlık kuruluşu tarafından verilen sağlık hizmetini,
Üçüncü basamak sağlık hizmeti: İkinci basamak sağlık hizmetlerinin kapsamında yer almayıp, ileri tetkik ve tedavi yöntemlerini gerektiren ve tedavisi özellik arz eden hastaların sevk edildiği bir üst sağlık kuruluşunda verilen sağlık hizmetini, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kurulma Usul ve Esasları
Kurulacağı Yerin Özellikleri
Madde 4 Toplum Sağlığı Merkezi coğrafik bölge tabanlı olarak kurulur. İllerde, merkez ilçe tek bölgedir. Diğer ilçelerin her biri bir bölgedir. 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Kanununa tabi illerde ise, büyükşehir belediyesine bağlı her ilçe ayrı bir bölgedir. İl içerisinde her 100.000 kişiye bir adet Toplum Sağlığı Merkezi oluşturulur. Ancak nüfusu 100.000 kişiden az olan ilçelerde bu kriter dikkate alınmaz ve her ilçede bir Toplum Sağlığı Merkezi oluşturulur. İl merkezlerinde Toplum Sağlığı Merkezleri müdürlüğe doğrudan bağlı olarak görev yaparlar. İlçelerde Toplum Sağlığı Merkezi sorumlu hekimi aynı zamanda grup başkanıdır. İlçede birden fazla Toplum Sağlığı Merkezi olması durumunda ise grup başkanlığına bağlı olarak görev yaparlar.
Açılma ve Devamlılık Ölçekleri
Madde 5 Toplum Sağlığı Merkezi aşağıdaki ölçeklere göre il yönetiminin daveti ile müdürlük ve bakanlık ilgili birimin ortak kuracağı bir komisyon marifeti ile bölgesi ve yeri belirlenerek hizmete açılır. Her beş yılda bir çalışmaları ve bölgenin şartlarına göre uygunluğu değerlendirilir.
Toplum Sağlığı Merkezi açılması için asgari ölçeklerden:
a) İl veya ilçe merkezinde bulunması,
b) Coğrafik ve nüfus yapısı,
c) Toplumun eğitim durumu,
d) Sağlık alt yapısı,
e) Toplumun sağlık hizmeti ihtiyacı,
f) Riskli grupların nüfusa oranı,
g) Sağlık göstergeleri,
değerlendirilerek açılmasına ve tipine karar verilir.
Fiziki Yapısı
Madde 6 Bölgesinde kişilerin kolay ulaşılabildiği, idari kurumlara yakın ve verdiği hizmetleri kapsayacak büyüklükte olan binalardan Müdürlüğün teklifi ve Bakanlığın
2
onayladığı yerde hizmet verir. Öncelikle Sağlık Merkezi veya uygun Sağlık Ocağı binaları kullanılır. Olmadığı durumlarda satın alma veya kiralama ile bina sağlanabilir. Toplum Sağlığı Merkezinin binasında asgari; bölgenin ve hizmet kapasitesi durumuna göre, yeterli sayıda idari oda, diğer personelin mesleklerini icra edebilecekleri yeterli sayıda oda, gerekli önlemleri alınmış röntgen (görüntüleme) ve laboratuar odaları, muayene odası ve bekleme salonu bulunmalıdır.
Personel yapısı
Madde 7 Toplum Sağlığı Merkezinde, coğrafik alan, nüfus büyüklüğü ve bölgenin sağlık alt yapısı ve diğer özellikleri dikkate alınarak, yeterli sayıda ve nitelikte sağlık ve idari personel bulunur. Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Hekimi tercihen Halk Sağlığı uzmanı olmalı, olmadığı durumlarda Halk Sağlığı, Sağlık Yönetimi, İşletme alanlarının birisinde doktora veya yüksek lisans yapmış hekim tercih edilir veya Bakanlıkça onaylanmış sağlık yönetimi konularında mezuniyet sonrası hizmet içi eğitimi almış birinci basamak hizmetlerinde en az iki yıl pratisyen hekim olarak görev yapanlardan atanır.Toplum Sağlığı Merkezleri sorumlu hekimleri Müdürünün teklifi ve il Valiliğinin uygun görüşü üzerine, Bakanlık tarafından ikinci görev ile atanır. Görevden alınmasında göreve atanma usul ve esasları uygulanır.
Laboratuarın sorumlusu; Müdürlüğün teklifi ve Valiliğin uygun görüşü üzerine, konusunda eğitim almış personel arasından seçilir. Sağlık veya fen bilimleri alanlarının birisinde en az lisans eğitimi yapmış ve daha önce benzer laboratuar hizmetlerinde en az 1 yıl çalışmış olan personel tercih edilir.
657 devlet memurları kanuna tabi ? sözleşmeli? İdari personel?
Tipi belirlenen Toplum Sağlığı Merkezinde aşağıdaki tabloya göre ilgili personel görevlendirilir.
Donanım
Madde 8 Toplum Sağlığı Merkezinin büyüklüğüne ve verdiği hizmet kapasitesine göre büro malzemeleri ve gerekli malzemeler ve bunlara ek olarak hizmetini aksatmadan yürütebileceği asgari gerekli ek1 deki malzeme bulundurulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Görev, yetki ve Çalışma usul ve esasları
Görev ve Yetkileri
Madde 8 Bölgesinde yaşayan kişilerin ve toplumun hastalıklardan koruması ve oluşabilecek hastalık durumunda kolay ulaşabileceği, kaliteli teşhis ve tedavinin sağlanması, için gerekli önlemleri almaktır. Bu hizmetleri sunarken sağlık hizmetini bir bütün olarak değerlendirir. Kendisinin sunduğu sağlık hizmetleri ile diğer sağlık kurumların sağlık hizmeti arasında eş güdümü sağlamak ayrıca diğer kurumlarla işbirliği yaparak toplumun ve kişilerin sağlık düzeyini yükseltmek ve sürdürmek görev ve yetkisindedir.
Sunduğu hizmetlerin başlıcalar:
a) İdari ve mali hizmetler,
b) Çevre sağlığı Hizmetleri
c) Bulaşıcı ve kronik hastalıkları izleme ve müdahale hizmetleri,
d) Aile Sağlığı Merkezleri
i. Koordinasyon hizmetleri ve yapılan işlerin bildirilmesi ,
ii. Lojistik hizmetleri,
iii. Görüntüleme ve Laboratuvar hizmetleri,
iv. Hizmet içi eğitim hizmetleri
v. Kayıtların tutulması ve Denetim hizmetleri
e) Acil sağlık hizmetleri
f) Adli Tıbbi hizmetler
g) Okul sağlığı hizmetleri
h) İşçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri
i) Sağlık eğitimi hizmetleri
j) Özel Sağlık Kuruluşlarının ruhsatlandırma ve denetimi
k) Afet organizasyonu
l) Kurullara ve Komisyonlara katılım
m) Yeşil Kart hizmetleri
n) Sağlık Müdürlüğünün verdiği diğer görevleri yapmaktır.
Çalışma
Madde 8 Bölgesinde sunulan sağlık hizmetini bir bütün içerisinde değerlendirir. Sağlık hizmetini sunan tüm birimler arasında ve diğer sektörlerle işbirliği yapar. Kişilerin bu hizmetlerden en iyi şekilde yararlanması için her türlü önlemi ekip anlayışı ile alır. , bölgesindeki her türlü sağlık bilgisini toplar ve istatistik analizini yaparak bölgesinde gerekli sağlık hizmetinin önceliklerini belirler. Sağlık hizmetinin sunulmasında toplumun katılımının sağlanması ile ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak uygular ve/veya uygulatır.
İdari ve Mali Hizmetlerinde:
Madde 9 Bölgesinde sağlık hizmetlerini müdürlük adına yürütür. İlçelerde Kaymakamlıkla sağlık ve mülki idari ilişkileri yürütür. Kaymakamlık, Belediyeler, Milli Eğitim, Çevre, Tarım İlçe Müdürlüğü, Müftülük, Mal Müdürlüğü, Adliye ve Diğer kurumlarla sağlık kuruluşları arasında işbirliği sağlar. İlçe Sağlık kurullarında Müdürlüğü temsil eder. Sağlıkla ilgili tüm resmi yazışmaları yürütür. Bakanlıktan veya diğer kurumlardan gelen
4
genelgeleri Aile Sağlığı Merkezlerine ulaştırır. Kendi kurumunun hemde diğer kişi ve kuruluşlara zimmetli verilen demirbaş kayıtlarının tutulması ve denetlemesini yapar. Döner sermaye işlemlerini yürütür. Aile Sağlığı Merkezi veya Birimindeki personelin göreve başlama veya ilişik kesme işlemlerini yapmak, mesailerini onaylamak, nöbetlerini düzenlemek, personelin izinli olduğu durumlarda diğer personelin görevlendirilmesi işlerini yürütür. Aile sağlığı merkezinin çalışma saatlerine uyumunu ve çalışmalarını denetler. Sağlık kuruluşlarının yasalara ve yönetmeliklere göre çalışmasını sağlar ve denetler.
Çevre Sağlığı Hizmetleri:
Madde 10 Bölgesinde insan sağlığı ile ilgili her türlü çevre koşullarını denetler ve değerlendirir. Önlem alınması gereken durumlarda ilgili kuruluşlarla işbirliği yapar ve sağlık kuruluşlarını da uyarır. Çevre sağlığı hizmeti sunumunda özellikle bulaşıcı veya kronik hastalıklara neden olan etmenler konusunda detaylı olarak bölgesinin makro ve mikro olarak çevre analizini hazırlar ve müdürlük ile ilçe idaresine sunar. Tespit ettiği çevre sorunları ile ilgili sağlık çalışanlarına ve topluma yönelik eğitim çalışmaları yapar
İçme ve kullanma sularının kontrolü ile ilgili yönetmeliğe göre yerleşim birimlerindeki su kaynaklarının dökümünü çıkarır ve bölgesinde yıllık ve aylık olarak yapacağı klor ölçümü, bakteriyolojik ve kimyasal analiz sayısını ve hedeflerini belirler. Yaptığı çalışmaları bu hedefe göre değerlendirir. Tespit edilen eksiklikler veya oluşan kirliliklerin giderilmesi için Kaymakamlığa, Belediye veya İl Özel İdaresine bilgi verir.
Gayri Sıhhi Müesseselerin, Sıhhi Müesseselerin, Umuma açık işyerlerinin ruhsat işlemlerini ve denetimini yapar. Varsa eksiklerin giderilmesi konusunda ilgililere yazılı bilgi verir. Düzeltmeyenler hakkında yasal işlem yapar. Özellikle sıhhi müesseselerde ve umuma açık işyerlerinde çalışanların portör muayenelerini yönetmeliğe göre ve periyodik olarak yapar. Portör muayenesini yapmayanlara ilgili yönetmeliğe göre işlem yapar.
Hava kirliliği oluşturan kaynakları tespit eder. Hava kirliğini açık ve kapalı alan olarak değerlendirir, özellikle umuma açık işyerlerinde kapalı alan kirliliğini önlemek için bu işyerlerinin yeterli havalandırma sisteminin olması ve çalıştırılmasını sağlar.
Gürültü kirliliği önlemek için gürültü kaynaklarını tespit edip gerekli önlemin alınması için ilgili kuruluşlara bilgi verir.
Katı atık toplama ve depolama yerleri ile ilgili olarak belediye olan yerlerde belediye, köylerde ise muhtarlıklar ile işbirliği yapılarak sağlıklı hale getirilmeye çalışılır. Aynı işbirliği ahır ve gübreliklerin düzenlenmesinde ve sıvı atıklar konusunda da yürütülür. Gaz atıklar konusunda özellikle gayrisıhhi kuruluşların emisyon izni almasını sağlar ve bu izne uygun parametrede gaz çıkarması kontrol edilir. Atıklarını usulüne uygun vermeyen veya depolayanlar hakkında ilgili yasa ve yönetmeliklere göre işlem yapar.
Çevre sağlığı hizmetleri konusunda bakanlığın ve müdürlüğünün verdiği diğer işleri yapar.
Bulaşıcı Hastalıklar Ve Kronik Hastalıkları İzleme Ve Mücadele Hizmetleri
Madde 11 Bölgesinde oluşan tüm hastalıklara özellikle de bulaşıcı ve kronik hastalıklara karşı gerekli duyarlılığı gösterir. Önlenmesi veya var olanından toplumun en az etkilenmesi için her türlü tedbiri alır.
Bulaşıcı Hastalıklara yönelik olarak:
Madde 12 Bakanlığının yürüttüğü bulaşıcı hastalıklar programına uygun olarak; Bölgesindeki bulaşıcı hastalık ihbarlarını toplar, kayıtlarını tutar, değerlendirir, vaka teyidini ve saha sürveyansını, gerekli tüm tedbirlerin alınması için sağlık kuruluşları ve/veya diğer kuruluşlarla işbirliği yapar. Böylelikle de bulaşıcı hastalığın salgın yapmasını önlemeye
5
çalışır. Tüm bulaşıcı hastalıkların usulüne uygun olarak bildirilmesi ve kayıtlarına göre istatistiklerin müdürlüğe bildirilmesini yapar.
Toplum Sağlığı Merkezi bölgesinde bulaşıcı hastalık salgınına neden olabilecek aşılama durumu, mevsimsel değişim, çevre koşulları değişimi, yerleşim birimlerinin alt yapısının durumu v.b. faktörleri yakından izler ve gerekli önlemleri almak için ilgili kurumlarla işbirliği yapar. Toplum Sağlığı Merkezi, bölgesinde bulaşıcı hastalık salgını olduğunda müdürlük ile işbirliği içinde tüm sağlık kuruluşları ve diğer kuruluşlara işbirliği yaparak her türlü tedbiri ilgili yasa ve yönetmeliklere göre alır. Toplum Sağlığı Merkezi, bölgesinde bulaşıcı hastalık salgını sonrasında sağlık kuruluşları tarafından hastalığın izlenmesi için tedbir alır. İlgili kurumlarca ve alınan tedbirlerin sürdürülmesini sağlar ve izler. Bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için bölgesindeki sağlık çalışanlarını, ilgili kurum çalışanları ve halkı bilgilendirerek kişi ve toplum duyarlılığı oluşturulur.
Kronik hastalıklara yönelik olarak:
Madde 13 Bölgesinde kronik hastalığı olanların kayıtlarını tutar. Bölge dışında veya aile hekimliği birimlerinde tanısı konan her vakanın durumu, hastalığı ile yapılması gerekenler ve hastalıkların epidemiyolojisi aile hekimleri ile değerlendirilir. Sıklığı yüksek olan hastalıklara karşı bölgesinde tedbir alınması konusunda Hastanelerle veya Müdürlük aracılığı ile Tıp Fakültesi ile işbirliği yapar. Bakanlığının yürüttüğü programları bölgesinde uygular.
Adli hekimlik hizmetleri:
Madde 14 Bölgesinde Adli Tıbbi hizmetleri yürütür. Adli vakaların gereken hekim muayenesi veya bilirkişilik hizmetlerini yapar ve/veya düzenler Adli olaylarda ölü muayenesi yapar ve uzman hekim gerektiren konularda adli makamlarla ilgili yasalara göre işbirliği yapar. Adli vakalarda delil niteliği taşıyabilecek materyalin korunması ve adli makamlara ulaştırılması konusunda gerekli önlemlerin alınmasını sağlar. Belediye hekimi bulunmayan mahallerde ölü muayenesini yapar ve defin ruhsatını düzenler. Adli vakaların bildirilmesi v.b. konularında alile hekimleri ile koordinasyonu sağlar ve eğitim düzenler.
Acil Sağlık Hizmetleri
Madde 15 Bölgesinde Acil Sağlık Hizmetlerini yerleşim birimi merkezinde hem de kırsalda herkesin rahatlıkla ulaşacağı bir düzende çalıştırır. Bunun için; Bölgesinin ihtiyacına cevap verecek şekilde mesai saatleri dışında sağlık hizmetinin sürekliliğini sağlar. Bu hizmeti kişilerin rahat ulaşım imkanını dikkate alarak Toplum Sağlığı Merkezinde veya Aile Sağlığı Merkezinde veya başka yerde sunulmasını sağlar. Acil sağlık hizmetinin verileceği yerde Aile hekimlerin ve yardımcı sağlık personelininde dâhil olacağı bir nöbet sistemi oluşturulup, düzenli çalışması için gerekli lojistik desteği verir ve idari yönetimini yürütür.
Bölgesinde varsa 112 Acil İstasyonlarının düzenli çalışmalarının sağlar ve İstasyona gerekli lojistik desteği sağlar ve denetler.
Aile Sağlığı Merkezlerine Yönelik Olarak;
Madde 16 Çalışmalarında kişilere ve topluma en iyi hizmeti sunabilmeleri için Aile Sağlığı Merkezleri aralarında koordinasyonu sağlar. Ayrıca laboratuvar, eğitim, lojistik konularında da doğrudan destek sağlar.
a) Koordinasyon hizmetleri ve yapılan işlerin bildirilmesi
6
Aile Sağlığı Merkezlerinde verilen hizmetlerden kişisel ve toplumsal boyutu olan işlerin ( hedef bebek, gebe, aşı, aile planlaması, ana sağlığı vb.) hem aile hekimleri birimleri arası hem de diğer ilgili kurumlar arasında koordinasyonu sağlar.
Aile Sağlığı Merkezlerinde ikinci basamağa sevk edilenlerin işlemlerinin izlenmesi, ikinci basamaktan geri bildirimin sağlanması ve değerlendirilmesinde oluşabilecek aksamaların tespiti ve giderilmesini yapar.
Toplum Sağlığı Merkezi rutinde yapılmayan ama bakanlıkça yürütülen kampanya v.b. hizmetlerde Aile Sağlığı Merkezleri ile işbirliği yapar
Aile hekimlerinin resmi kayıt ve evrak niteliğinde kullandığı basılı veya elektronik ortamda tutulan kayıtlar, kişilerin sağlık dosyaları ile raporlar, sevk belgesi ve reçete gibi belgelerden elde edilen kayıtlı kişi sayısı, yapılan hizmetlerin listesi, muayene edilen ve sevk edilen hasta sayısı, konulan teşhisler (kodları ile birlikte), aşılama, gebe ve loğusa izleme, bebek ve çocuk izleme, aile plânlaması ve bulaşıcı hastalıklar ile ilgili veriler ve Bakanlık tarafından belirlenen benzeri veriler, belirli aralıklarla düzenli olarak Toplum Sağlığı Merkezi tarafından toplanır. Bölge geneli ile birlikte Müdürlüğe bildirilir.
b) Lojistik hizmetleri
Aile Sağlığı Merkezine; Topluma ve kişilere ücretsiz olarak Bakanlıkça sağlanan aşılar ve aşılama malzemeleri, Aile Planlaması, gebe, anne ve çocuğa yönelik malzemeleri, Sıtma ve Verem hastalarına verilen ilaçları , ayrıca Bakanlıkça gönderilen her türlü materyal, ilaç ve malzemelerin ulaştırılması için tüm lojistik desteği sağlar.
c) Görüntüleme ve Laboratuvar hizmetleri
Aile Sağlığı Merkezlerinde yapamadıkları görüntüleme ve laboratuvar tetkiklerini Toplum Sağlığı Merkezinden talep eder. Toplum Sağlığı Merkezi görüntüleme ve laboratuvar tetkiklerini kendisi yapar veya müdürlüğün uygun gördüğü sağlık kuruluşunun laboratuvarında yaptırır.
d) Hizmet içi Eğitim hizmetleri
Aile hekimi ve aile sağlığı elemanı, Bakanlıkça belirlenen birinci, ikinci aşama ve aile hekimliğine yönelik yıllık hizmet içi eğitimlerin koordinasyonunu yapar. Bölgenin genel durumunu da dikkate alarak ve öngörülen sevk oranını aşan aile hekimleri, için sevk ettiği vakaların niteliğine göre de bilgi yenilenmesi ihtiyaçı gerekli görülen eğitim konusunda Müdürlük ile işbirliği yaparak hizmet içi eğitimi düzenler.
e) Kayıtların tutulması ve Denetim hizmetleri
Toplum Sağlığı Merkezi; Aile Sağlığı Merkezinin durumunu ve Aile Hekimleri ile Aile Sağlığı Elemanlarının, sahada verdiği hizmetleri mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygunluğunu müdürlük adına denetler. Özellikle aşılama, gebe, çocuk izleimi, hasta memnuniyetii v.b. gibi hizmetleri sahada değerlendirir. Tespit edilen noksanlığın giderilmesi için aile hekimi uyarılır tekrarı durumunda yasal işlem yapılır.
Aile hekimi tarafından tutulan kayıt ve belgeler, hekimin ayrılması veya kişinin aile hekimini değiştirmesi halinde eksiksiz olarak sorumlu olacak Aile hekimine devredilmesi Toplum Sağlığı Merkezi gözetiminde ve denetiminde yapılır. Bulunduğu bölgeden ayrılan Aile hekimi öncelikle kendisine kayıtlı görevlendirilen bir Aile hekimine devretmek zorundadır. Atanan Aile hekimi kayıtlı kişileri devralır. Acil bir sebeple görevinden ayrılmak zorunda kalan Aile hekiminin kayıtları ilgili Toplum Sağlığı Merkezi tarafından devralınır ve görevlendirilen Aile hekimine devredilir.
Okul Sağlığı Hizmetleri
7
Madde 17 Toplum Sağlığı Merkezi bölgesindeki okulları, özellikle yatılı bölümü olan veya özellikli okulları (bedensel engelliler için vs. ) ayrıca yurtlar ( özel ve devlet ), huzurevi ve yetimhaneleri öğretmen ve öğrenci veya konaklayanların sağlığı ve genel hijyen kuralları yönünden ayda bir rutin olarak izlenmesini yapar. Bu izlemelerde kuruluşlardaki kişilerde hastalık yoğunluğunu değerlendirir.
Kurumlardaki suların; kaynakları, şebeke durumu ve depo denetimi yapılarak suyun bakteriyolojik değerlendirmeleri için numune alır, ayrıca tuvaletler, kantin, yemekhane, yatakhane, spor sahasının yapısı, varsa havuzlar gibi bölümleri değerlendirilir. Bölgesindeki öğrencinin okula kayıtın da aile hekimince periyodik muayenesinin yapılmasını sağlar; sonucunu ve aşılama durumlarını okul idaresi ile değerlendirir. Okullarda Aile Sağlığı Merkezleri ve diğer sağlık kurumları ile işbirliği yaparak, aile ve okul idaresinin katılımıyla madde bağımlılığına karşı eğitim yolu ile mücadele edilmesini sağlar.
İş sağlığı ve iş güvenliği Hizmetleri
Madde 18 Bölgesindeki tüm işyerlerinin, özellikle gayrisıhhî müessese, tehlikeli ve ağır iş yapan işyerlerinin kayıtlarını tutarak oluşabilecek her türlü tehlike durumunu önlemek ve acil müdahale yapabilmek için işyeri ve diğer kurumlarla işbirliği yapar. İş yerlerinin kaza önleme çalışmaları hakkında bilgi alır ve kayıt tutar.İşyeri hekimi ve aile hekimleri arasında oluşabilecek problemleri çözer ve koordinasyon içinde çalışılmasını sağlar.
İşçi muayene ve tetkiklerinin periyodik olarak yapılmasında işyeri hekimi ile işbirliği yapar. Periyodik olarak işçi ve esnaf muayenelerini Toplum Sağlığı Merkezi yapar veya Müdürlük ile belirlediği kurumlarda yaptırır.
Sağlık Eğitimi Hizmetleri
Madde 19 Toplum Sağlığı Merkezi bölgesinde eğitim ihtiyacını belirler. Eğitimin planlanmasını yapar ve eğitimin hedef grubuna (toplu halk eğitimi, esnaf eğitimi), amacına göre eğitimi ya doğrudan kendisi verir veya bölgesindeki Aile Hekimleri ve diğer sağlık kurumları aracılığı ile verir. Bölgesindeki sağlık çalışanlarının kendi kurumu dahil, Aile Sağlığı Merkezi ve diğer sağlık kurum çalışanların hizmet içi eğitimini müdürlüğü ile planlar. Hizmet içi eğitim çalışmalarında eğitim salonu ve materyallerini sağlar.
Özel Sağlık Kuruluşlarının ruhsatlandırma ve denetimi
Madde 20 Bölgesindeki tüm sağlık kuruluşlarını Müdürlük adına ruhsat işlerini ve denetimlerini yapar. Özel hastaneler, özel poliklinikler, özel muayenehaneler, özel laboratuvarlar, eczaneler, aile sağlığı merkezi gibi kurumları fiziksel durumlarını ve işletmelerini yasalara ve yönetmeliğe göre ruhsat işlerini ve denetimlerini yapar.
Afet Organizasyonu
Madde 21 Bölgesinde afet organizasyonunda; afete hazırlık, afete müdahale ve afet sonrası önlemler aşamasında sağlıkla ilgili tüm çalışmaları yapar. Halka yönelik afet sağlık eğitimleri düzenler. Afette gerekecek tıbbi malzeme v.b. konularında ihtiyaç belirlemeye ve stokta bulundurmaya çalışır.
Kurullara ve Komisyonlara katılım:
Madde 22 Yasalar ve yönetmeliklerle üyeliği belirlenen kurul ve komisyonlara görevli personel katılır.(yasa ve yönetmeliklerde sağlık ocağı hekimi olarak tanımlanan görevlere Toplum Sağılığı Merkezi Hekimi katılır.)
Yeşil Kart İşlemleri
8
Madde 23 Bölgesindeki yeşil kartlı kişilerin kayıtlarını tutar. Yeşil kart uygulamasında olası sorunları en kısa zamanda çözer.
Diğer görevler
Madde 24 Bölgesindeki sağlık organizasyonlarına yasalara göre izin verilmesini sağlar. Yapılan organizayonu denetler. Gerekli sağlık organizasyonlarını da yapar veya görevlendirme yolu ile yaptırır. Sağlık Müdürlüğünün verdiği diğer görevleri yapar
Denetim ve performans kriterleri eklenecek
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Toplum Sağlığı Merkezinde Çalışanların Görev Tanımları Ve Sorumlulukları
Grup Başkanın Görevleri
Madde 25. İlçedeki Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Hekimi aynı zamanda Grup Başkanıdır. Bir ilçede birden fazla Toplum Sağlığı Merkezi olması durumunda Grup Başkanı Müdürlük tarafından belirlenir ve ilçedeki diğer Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Hekimi Grup Başkanına karşı sorumludur. Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Hekimi il merkezinde müdürlüğe karşı sorumludur.
Grup başkanı;
a) İlçedeki sağlık hizmetlerini planlamak, müdürlük tarafından gönderilen planların uygulanmasını sağlamak, sağlık hizmetlerinin en yüksek nitelikte yapılabilmesi için gerekli işleri yürütür.
b) İlçedeki sağlık hizmetlerini nicelik ve nitelik yönünden sürekli olarak değerlendirmek, ilçedeki sağlık kuruluşları ile ilgili görüşlerini, hizmetlerin geliştirilmesi için gerekli gördükleri işleri altı ayda bir Müdürlüğe bir raporla önerir.
c) İlçedeki kuruluşların görevlerini gerektiği gibi yapabilmeleri için gerekli malzemeyi belirleyerek Müdürlüğe bildirmek; gönderilen araç-gereç, ilaç, basılı kağıt ve diğer malzemelerin, zamanında ve yeterli sayıda dağıtımını sağlar.
d) Sağlık kurum ve kuruluşları arasında eşgüdüm sağlayarak birlikte ve ekip halinde çalışmayı sağlar.
e) Sağlık kuruluşlarının hizmetlerini ve buralarda çalışan personelin çalışmalarını denetleyip hizmetin aksayan yönlerini saptamak; bu aksaklıkların nedenlerini belirlemek ve sorunların çözümlenmesi için gereken önlemleri almak; bu amaçla personeli destekleme, güdüleme, eğitme, ödüllendirme ya da cezalandırma işlemlerini yürütür.
f) İlçedeki personelin disiplin amirliğini yapmak, sicillerinin verilmesini ve özlük haklarının yerine getirilmesini sağlar,
g) Sağlık hizmetlerinde sektörlerarası işbirliğini sağlamak amacıyla, kamu ve özel sektördeki kuruluşlarla sağlık kuruluşlarının eşgüdümünü sağlar,
h) Sağlık grup başkanlığında aylık hekim toplantılarını yürütmek; bu toplantılarda ilçedeki sağlık sorunlarını ve çözüm yollarını tartışmak, her kademedeki personelin hizmetle ilgili görüş ve önerilerini alarak ortak çözüm üretilmesini sağlar,
i) Denetimleri mevzuatla Bakanlığa verilmiş olan sağlık kuruluşlarını denetler veya denetlenmesini sağlar,
j) İlçe Hıfzıssıhha Kurulu’na katılarak sekreterya hizmetlerinin yürütülmesini sağlar.
Sorumlu hekimin görevleri:
Madde 26 Sorumlu hekim Toplum Sağlığı Merkezinde görev yapanların amiridir. Toplum Sağlığı Merkezinin idari ve teknik tüm işlerini, kanun, yönetmelik ve buna istinaden
9
çıkarılan yönerge ve genelgeler ile ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olarak yürütür ve denetler.
Sorumlu hekim;
a. Sorumlu hekim Toplum Sağlığı Merkezinde çalışan personelin, bölgesinde hizmet veren aile hekimleri ve aile sağlık elamanlarının, varsa sözleşmeli personelin disiplin ve sicil amiridir.
b) Sorumlu hekim bölgesindeki sağlık hizmetinin sunumunu yasa ve yönetmeliklere bağlı kalarak en iyi şekilde sürdürülmesini sağlar.
c) Toplum sağlığı merkezinin tüm faaliyetlerini personeli ile planlar iş bölümü yaparak yürütülmesini sağlar, gerekli koordinasyon ve denetimi yapar.
d) Sorumlu hekim idari ve mali işleri kendisi yürütür ve başkasına devredemez.
e) Toplum Sağlığı Merkezi denetiminde gerekli, belge ve evrakı sunar.
f) Bağlı bulunduğu üst amirin verdiği görevleri yerine getirilmesini sağlar ve denetler.
g) Sorumlu hekim en az altı ayda bir müdürlüğe ve ilçe yönetimine bölge sağlık durumunu belirten detaylı rapor sunar.
Pratisyen Hekimin Görevleri:
Madde 27 Toplum Sağlığı Merkezinde ekip lideri olarak hizmet verir.
Pratisyen Hekim;
a) Sorumlu olduğu bölgede çeşitli saha ve salgın araştırmalarını yürütür, sürveyans çalışması yapar. Sağlığı ilgilendiren kötü alışkanlıklarla mücadele edilmesi, içme ve kullanma sularının, gıda maddelerinin, gayri sıhhi müesseselerin, çalışanların (esnaf), atıkların denetimi hizmetlerini yerine getirir.
b) Toplum Sağlığı Merkezince ve diğer sağlık kurumlarınca tespit edilen ve bildirilen bildirimi zorunlu hastalıklar ile ilgili kayıtları düzenleyerek, bir üst kuruma periyodik olarak iletilmesini sağlar.
c) Bulaşıcı hastalıklar ve salgın hastalıklarla mücadele eder ve denetler.
d) Kronik hastalıkların erken teşhisi ve takibi konularında çalışır, halk eğitimi yapar. (Diabetes Mellitus, KOAH, Kardiyovaskuler hastalıklar, kanserler vb)
e) Bulunduğu bölgedeki Aile Sağlığı Merkezinde görevli sağlık personelinin yıllık plan ve programlar dâhilinde hizmetiçi eğitimini verir. Her eğitim sonrasında ve yıl sonunda gerçekleştirilen eğitimlerin raporunun hazırlanması için Eğitim Koordinatörü ile işbirliği yapar.
f) Hizmette bilgi ve becerileri geliştirmek ve vereceği eğitim konularındaki bilgilerini artırmak amacıyla bulunduğu ilde veya çevre illerden birinde belirlenen hastanelerde uygulamalı eğitimlere ve Bakanlığın eğitim faaliyetlerine katılır.
g) Adli ve Acil hekimlik hizmeti verir.
h) Okul Sağlığı hizmetlerini yürütür.
i) Gerektiğinde sertifikalandırılmış hekim yoluyla iş ve işçi sağlığı hizmetlerini yürütür, işçilerin ve esnafın periyodik muayenesini yapar.
j) Sorumlu hekimin vereceği diğer görevleri yapar.
Sağlık Memuru (Toplum Sağlığı), Hemşire ve Ebenin Görevleri
Madde 28 Bölgesindeki koruyucu sağlık hizmeti veren ekibin üyesi olarak ;
a) Mesleğinin gerektirdiği tüm işleri yapar.
b) Hizmet içi eğitim faaliyetlerinin her aşamasında görev alır.
c) Rutin aşılama hizmetleri dışındaki bağışıklama faaliyetlerini yapar.
d) Verdiği hizmetle ilgili kayıtları tutar ve raporlar.
10
e) Görevlendirildiği hizmetler ile ilgili malzemelerin temizliği, dezenfeksiyonu ve sterilizasyonunu yapar ve yaptırır.
f) Kullanılan araç ve gerecin sürekli kontrolünü yapar, tüketim malzemelerini hazır bulundurur, ihtiyaçları zamanından önce tespit ederek sorumlu hekime bildirir.
g) Formların eksiksiz doldurulmasını sağlar, halka eğitim verir.
h) Sorumlu hekimin vereceği işbölümü ile verilen diğer işleri yerine getirir.
Sağlık Memuru (Röntgen Teknisyeni/Röntgen Teknikeri)’nun Görevleri
Madde 28 İşçi ve esnafın periyodik muayenesinde kurum içinden gönderilen kişilerin, acil vakaların ve Aile Hekimlerinin gönderdikleri hastaların radyolojik tetkiklerini yapar
Röntgen Teknisyeni/Röntgen Teknikerinin Görevleri.
a) Hizmetin yürütülmesi için gereken ihtiyaçları tespit eder, sorumlu hekime yazılı olarak bildirir.
b) Radyolojik muayene için hastayı gönderen tabip, hastanın tetkik istem formuna, hastalığın ön tanısı ve yapılacak işlem hakkında gerekli bilgileri yazar. Radyoloji Teknisyeni, radyolojik tetkikleri, ilgili tabibe gönderir. Çektiği filmlere hastanın ismini, kayıt numarasını ve filmin çekildiği tarihi yazar. Birden fazla film çekildiği takdirde kaç film olduğu hastanın tetkik istem formuna yazılır.
c) Tetkik için alınan, çekilmemiş filmleri deftere kayıt eder, çekilen filmlerin ölçülerini, sayılarını, hastanın ismini, kayıt numarasını, tarihini deftere kayıt eder, çekilen ancak bozuk çıkan filmlerin usulüne göre imhasından ve kayıtlarından sorumludur.
d) Röntgen teknisyeni göreve başladığı ay içerisinde üç hafta ve bunu takip eden her yıl içerisinde iki hafta olmak üzere kendi ilinde veya çevre illerden birinde belirlenen bir hastanede uygulamalı hizmet içi eğitim almakla yükümlüdür. Bu süre eğitim aldığı Radyoloji uzmanı tarafından Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Tabibinin onayı ile uzatılabilir.
e) Röntgen laboratuarında bulunan her türlü tıbbi cihaz, alet, malzeme ile demirbaş eşyanın muhafazası ve tüketim maddelerinin yerinde kullanılmasından sorumludur.
f) Sorumlu hekimin vereceği diğer işleri yapar.
Sağlık Memuru (Laboratuar Teknisyeni) ‘nun Görevleri
Madde 29 Meslek dalının gerektirdiği tüm hizmetleri verir ve bu görevi yerine getirirkende;
a) Laboratuar hizmetlerinin acil durumlara öncelik verilerek, en kısa sürede ve en doğru biçimde yapılmasını sağlar.
b) Mesleki gelişimini artırmak amacıyla her yıl iki hafta bulunduğu ilin hastanesinde uygulamalı eğitim alır. Eğitimin süresi gerekiyorsa hastanenin önerisi ve Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Tabibinin onayı ile artırılabilir.
c) Laboratuar teknisyeni bulunmadığı durumlarda bu hizmetler, bir sertifika programına dâhil olacak ve daha sonra bu hizmetleri verecek bir yardımcı sağlık personeli tarafından yürütülür. Yardımcı sağlık personeli sorumlu hekimin teklifi ile bir laboratuar eğitimi sertifika programına katılır.
d) Laboratuar malzemelerini kullandıktan sonra temiz ve her zaman kullanıma hazır halde tutulmasını sağlar. Laboratuarın temiz ve düzenli tutulmasını sağlar.
e) Kayıt tutar ve aylık, yıllık raporlar hazırlar.
f) Toplum Sağlığı Merkezinin sahaya yönelik çalışmalarının yürütülmesinde görev alır.
g) Sorumlu hekimin vereceği diğer işleri yapar.
Sağlık Memuru (Çevre Sağlığı Teknisyeni) ‘nun Görevleri
Madde 30 Toplum Sağlığı Merkezinde görev yaparken;
11
a) Çalıştığı bölgenin krokilerini ve çevre ile ilgili envanterini hazırlar.
b) Çevre sağlığı ile ilgili yazışma, rapor yazma, dosyalama, arşiv ve istatistik çalışmalarını yapar.
c) Çevre sağlığı ile ilgili kayıt ve formları tutar.
d) Her türlü içme ve kullanma sularının sağlıklı olup olmadıklarının kontrolünü yapar, numune alarak ilgili birime gönderir, kirli suların ıslahı için gerekli önlemleri alır, suları dezenfekte ederek bakiye klor tespiti yapar, su kaynaklarının etrafında oluşturulan koruma bandının mesafesine karar verir ve su kaynaklarının debisini ölçer (ilgili kanun hükümleri yetkisi dahilinde)
e) Gıda maddelerinin denetimini yapar, gıda maddelerinden numune alarak ilgili birime gönderir, gıda maddesi üretilen, depolanan ve satılan yerlerin sağlık koşullarına uygunluğunu ve bu tür yerlerde çalışanların sağlık kurullarına riayet edip etmediklerini denetler (ilgili kanun hükümleri yetkisi dâhilinde)
f) Umumun yiyip içmesine, konaklamasına, eğlenmesine özgü yerler, konutlar, iş yerleri ve okulların sağlık koşullarının uygun olup olmadığını denetler; sağlığa zararlı hususların düzeltilmesi amacıyla ilgililere bilgi verir ve sonuçlarını izler (ilgili kanun hükümleri yetkisi dâhilinde)
g) Cezaevleri, havaalanları, limanlar ve kara nakil vasıtalarını çevre sağlığı yönünden denetler ve sağlık koşullarına uygunluğunu sağlar.
h) Halka açık olan yerler ile gayri sıhhi müesseseler ve işyerlerini açma, kapatma, kontrol ve ıslahı ile ilgili işlemleri yapar, (Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun ilgili hükümleri yetkisi dahilinde),
i) İnsana hastalık bulaştıran her türlü hayvan, böcek, kemirici ve vektörler için yapılması gereken mücadele işlerini yaptırır ve yapılmasını denetler.
j) Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun ilgili maddelerine uygun olarak ölülerin bir yerden başka yere taşınmasına dair yönetmelik hükümlerinin yerine getirilmesini sağlar.
k) Çevre sağlığı, bulaşıcı ve salgın hastalıklar ile sosyal hastalıklardan korunma konusunda halkla işbirliği yapar ve bu konularda onları toplu olarak yâda tek tek eğitir.
l) Kanalizasyon sistemi bulunmayan yerlerde yapılacak fosseptik çukurların yerini ve vasıflarını tespit eder.
m) Hava kirliliği ölçümü yapar, hava kirleticilere karşı gerekli önlemlerin alınmasını sağlar.
n) Toprağı ve suyu kirletici faktörlere karşı gerekli önlemlerin alınmasını sağlar.
o) Endüstriyel katı ve sıvı atıkların sağlıklı bir şekilde izole edilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar, almayanlar hakkında ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapar. (İlgili Kanun Hükümleri yetkisi dâhilinde)
p) Enfeksiyon hastalıklarının kaynağını bulma ve koruyucu tedbirleri alma yönünden epidemiyolojik araştırmalar yapar.
q) Çevre sağlığı ile ilgili hizmetlerin daha etkin ve verimli yürütülmesi için kamu, özel ve gönüllü kuruluşlarla işbirliği yapar.
r) Tıbbi alet, malzeme ve cihazların hizmete hazır bulundurulması, usulüne uygun kullanılması ve korunmasını takip ve kontrol eder, tıbbi alet ve yüzey dezenfektanları ile genel amaçlı temizlik maddelerinin üretim izinlerinde dosyasını hazırlar, analizlerini yaptırır, piyasa gözetimi ve denetimi yapar.
s) Sorumlu hekimin vereceği diğer işleri yapar.
Tıbbi Sekreterin Görevleri
Madde 31 Toplum Sağlığı Merkezi’nin tüm yazışma işlerini yürütürken;
12
a) Gelen ve giden yazılara ait defter ve dosyaları tutar, bu yazıların asıl ve suretlerini saklar.
b) Cevap verilmesi gerekenlerin cevaplarını süresinde hazırlar ve buna ilişkin bütün işlemleri sonuçlandırır.
c) Giden evraka ait her türlü posta işlemlerini yapar ve resmi pul hesaplarını tutar.
d) Yazı ve çoğaltma makinelerinin günlük ve haftalık bakım ve temizliğini yapar, korunmasını sağlar.
e) Toplum Sağlığı Merkezi’nin hizmetlerinde kullanılan bilgileri bilgisayara kaydeder.
f) Tüm saha araştırmalarının ham verilerini bilgisayara kaydeder.
g) İdareden kendisine verilen her türlü yazı ve daktilo işlerini yapar.
h) Sorumlu hekimin vereceği diğer işleri yapar.
Şoförün Görevleri
Madde 32 Motorlu aracın iyi bir şekilde kullanılması ve saklanması ile genelgesi gereği periyodik bakımın yapılmasından sorumludur 237 Sayılı Taşıt Kanunu ve ilgili diğer mevzuata uygun olarak taşıtı kullanır.Hekimin mevzuata uygun verdiği talimatlar doğrultusunda taşıtın hizmette kullanılması için görev yapar.Günlük gezi programı, kat edilen kilometre, benzin ve yağ harcama ile taşıtın kullanıldığı süre hakkında istenilen bilgiyi sorumlu hekime verir.Her sabah mesai başlar başlamaz bir önceki günün taşıt seyrü-sefer defterini hekime göstermek ve imzalatmakla yükümlüdür.Sorumlu hekimin vereceği diğer işleri yapar.
Hizmetlinin Görevleri
Madde 33 Toplum Sağlığı Merkezi binasının ve bahçesinin temizlik, küçük onarım, bakım, korunma ve günlük işlerini yapar. Toplum Sağlığı Merkezi ısınması ile ilgili işleri yürütür, bununla ilgili malzemelerin taşınması ve depolanmasını sağlar; kalorifer sistemi bulunan Toplum Sağlığı Merkezinde, bu konuda eğitim almış olmak kaydıyla kaloriferi yakar ve takip eder, ısınması soba ve diğer yollarla olan merkezlerin ısınması ile ilgili işleri ve Sorumlu hekimin vereceği diğer işleri yapar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Geçici Madde 1- ilgili yasalar ve yönetmeliklerde sağlık ocağı veya personeline verilen görevler, doğrudan kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetleri hariç Toplum Sağlığı Merkezi veya personeli tarafından yürütülür.
Geçici Madde 2- Aile Hekimliği uygulamasına geçiş aşamasında faaliyetlerini sürdüren sağlık merkezleri, sağlık ocağı, sağlık evi, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri, dispanserler ve diğer benzer sağlık kuruluşları Toplum Sağlığı Merkezine bağlı çalışırlar.
Yürürlük
Madde 20- Bu Yönerge, 01/09/2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Bakan Onayı ile yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 22- Bu Yönerge hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.