CORONAVIRUS HASTALIĞI (COVID-19) SALDIRISI:
İŞ GÜVENLİĞİ VE SAĞLIĞI İÇİN ANAHTAR DÜŞÜNCELER DAHİL, SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI, ROLLERİ VE SORUMLULUKLARI
Coronavirüsler, hem hayvanları hem de insanları enfekte eden Coronaviridae familyasına ait bir grup virüstür. İnsan koronavirüsleri, soğuk algınlığına benzer hafif hastalığa neden olabilirken, diğerleri daha şiddetli hastalığa neden olabilir (MERS – Orta Doğu Solunum Sendromu ve SARS – Şiddetli Akut Solunum Sendromu gibi). Daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir Koronavirüs, Aralık 2019’da Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıktı.
Belirti ve semptomlar solunum semptomlarını içerir ve ateş, öksürük ve nefes darlığını gibi solunum semptomlarını ve ateşi içermektedir. Daha ciddi vakalarda, enfeksiyon pnömoniye, ciddi akut solunum sendromuna ve bazen ölüme neden olabilir. COVID-19’un yayılmasını önlemek için standart öneriler arasında alkol bazlı el dezenfektanları veya sabun ve su kullanılarak ellerin sık sık temizlenmesi; öksürme ve hapşırma sırasında burun ve ağzın iç dirseğe kapatılması veya tek kullanımlık bir mendil ile kapatılması; ateşi ve öksürüğü olan herhangi biriyle yakın temastan kaçınmak ve bir metrelik mesafeyi korumak.
DSÖ, bu yeni virüs hakkında bilimsel bilgiyi hızla yaymak, insanların sağlığını korumak ve bu salgının yayılmasını önlemek için tedbirler konusunda zamanında tavsiyelerde bulunmak için küresel uzmanlar, hükümetler ve sağlık paydaşları ile yakın bir şekilde çalışmaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği dahil olmak üzere sağlık çalışanlarının hakları, rolleri ve sorumlulukları
Sağlık çalışanları herhangi bir salgın cevabının ön saflarında savaşırlar ve bu nedenle bir çok tehlike ve risk ile karşı karşıya kalırlar. Bu tehlikeler; patojen maruziyeti, uzun çalışma saatleri, anksiyete, yorgunluk, mesleki tükenmişlik, damgalama gibi fiziksel ve psikolojik şiddeti içerir. Bu belge, iş(çi) sağlığı ve güvenliğini korumak için gereken özel tedbirler de dahil olmak üzere sağlık çalışanlarının hak ve sorumluluklarını vurgulamaktadır.
Sağlık çalışanlarının hakları, sağlık tesislerindeki işverenlerin ve yöneticilerin sorumlulukları şunları içerir:
1- Çalışma ortamından kaynaklanan risklerini en aza indirmek için gerekli tüm önleyici ve koruyucu önlemlerin alınmasını için yasadan ve mevzuattan kaynaklanan yönetsel sorumluluk üstlenilmeli (6331 Kanun)
2- İş sağlığı ve güvenliği konusunda aşağıdakiler dahil olmak üzere bilgi, talimat ve eğitimlerin yürütülmesini sağlamak;
- a) İş sağlığı ve güvenliği için gerekli bilgi, talimat ve eğitimi sağlamak;
- b) Uluslararası standartlarda yeterli sayıda ve kişiye özgü, kişisel koruyucu ekipmanların kullanılması, giyilmesi, çıkarılması ve bertaraf edilmesi
3- Şüpheli yada sonucu pozitif çıkmış COVID-19 hastalarının bakımını üstlenen sağlık personeline standart enfeksiyon önlemlerini alması sağlanmalıdır. Tüm sağlık personeli için kişisel koruyucu ekipman (KKE) (maskeler, eldivenler, gözlükler, önlükler, el dezenfektanı, sabun ve su, temizlik malzemeleri) sağlanmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği önlemleri azami düzeyde alınmalıdır.
4- Sağlık personeline COVID-19 ile ilgili bilimsel ve güncel rehberlerle bilgilendirme yapılmalı ve bu rehberlerin kullanılması teşvik edilmelidir. Hasta değerlendirmesi triaj, tanı testleri ve tedavi yöntemleri konusunda bu rehberlerin kullanılması sağlanmalıdır. Ayrıca enfeksiyon önlemleri kontrol bilgileri konusunda hastalar ve halkla uygun araçlarla bilgi paylaşımı yapılmalıdır.
5- Gerektiğinde çalışanın kişisel güvenliği için uygun ek güvenlik önlemleri sağlayın, (örneğin risk grubundaki sağlık çalışanlarının durumu; Kanserli, diyabet, engelli, hamile vb.)
6- İş kazaları veya kaza raporlama bildirimlerinin yapılabilinmesi için güvenli ortamın oluşturulması, çalışanların suçlanmasının önlenmesi (Kan ve vücut sıvıları ile bulaş, kesici delici alet yaralanması vb.)
7- Çalışanlara öz değerlendirme, semptom bildirme ve hasta olduğunda evde kalma konusunda tavsiyelerde bulunmak,
8- Salgın durumlarında karantina koşullarında uygun çalışma saatlerinin belirlenerek, çalışmanın uygun süreli ve yeterli molalarla sürdürülerek iş yükünün hafifletilmesi,
9- Sağlık çalışanlarının risk değerlendirilmesi konusunda görüş ve önerilerinin alınarak meslek hastalıkları ve iş kazalarını çalışma müfettişlerine bilgi vermek;
10- Sağlık çalışanları yaşam ve sağlığını tehdit eden herhangi bir geçici yada sürekli tehlike durumunda yönetici gerekli düzeltici önleyici tedbirleri alıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir.
11- Sağlık çalışanları yaşam ve sağlığını tehdit eden herhangi bir geçici yada sürekli tehlike durumunda yönetici gerekli düzeltici önleyici tedbirleri alıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Bir sağlık çalışanı bu hakkı kullandığında, istenmeyen sonuçlardan korunmalıdır;
12- Sağlık çalışanları COVID-19 ile enfekte olması durumunda tazminat, rehabilitasyon ve tedavi hizmetleri işveren tarafından sağlanmalıdır. Bu mesleki maruziyet olarak kabul edilmeli ve ortaya çıkan hastalık meslek hastalığı olarak kabul edilmelidir.
13- Çalışanların ruh sağlığı ve danışmanlık kaynaklarına erişimi sağlanmalıdır.
14- Yönetim ile çalışanlar ve / veya temsilcileri arasında işbirliğini sağlanmalıdır.
Sağlık çalışanları:
1- Belirlenmiş iş sağlığı ve güvenliği prosedürlerini takip etmek, başkalarını sağlık ve güvenlik risklerine maruz bırakmaktan kaçınmak ve işveren tarafından sağlanan iş sağlığı ve güvenliği eğitimine katılmalı;
2- Hastaları değerlendirmek, triyaj ve tedavi etmek için sağlanan protokolleri kullanmalı;
3- Hasta haklarına ve meslek etiğine uygun davranmalıdır,
4- hastanın gizliliğini korumalı,
5- Şüpheli ve teyit edilmiş vakaların yerleşik halk sağlığı raporlama prosedürlerini hızla takip etmeli;
6- Toplum sağlığını korumak için halkı doğru ve güncel bilgiler ile bilgilendirmeli,
7- kişisel koruyucu ekipmanı uygun şekilde yerleştirmeli, kullanmalı, çıkarmalı ve imha etmelidir,
8- Sağlık çalışanları hastalık belirtileri için kendini değerlendirmeli, semptomlar görülürse, hastalığı izole etme veya yöneticilere bildirmeli,
9- Destek müdahaleleri gerektiren aşırı stres veya zihinsel sağlık sorunları belirtileri yaşıyorsa, bu durumu yönetime bildirmelidir,
10- Yaşam ve sağlık için yakın ve ciddi bir tehlike oluşturduğunu düşündüğü her durumu makul gerekçeleri ile derhal amirlerine bildirmeli.