Anayasa Mahkemesi OHAL ihracı olan üyemizin sendika yönetim kurulu üyeliğinin iptali kararının sendikal hak ihlali olduğuna karar verdi.
OHAL sürecinde sendikal haklara yönelik müdahalelerin en yaygın biçimi kamu görevinden ihraçlar olmuştu. Sendikal hak kullanımına yönelik müdahaleler kamu görevinden ihraç edilen üyelerimizin sendika kurullarında yer alması nedeniyle yaptırımlara tabi tutulması, yönetim kurulu üyeliklerinin iptaline ilişkin açılan davalarla devam etti.
Sendikamızın sendikal haklara yönelik bu müdahaleye dair yürüttüğü hukuki mücadelede Anayasa Mahkemesi bir ihlal kararı daha verdi.
Anayasa Mahkemesi 16.03.2023 tarihli 2020/10035 Bireysel Başvuru numaralı kararında Kocaeli Şube Eş Başkanı seçilen ve sendika üyeliğinin sona erdiğine karar verilen üyemiz Nilay Etiler yönünden Anayasanın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine, kararın bir örneğinin sendika hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılması amacıyla Sakarya Bölge Adliye Mahkemesin gönderilmesine karar verdi.
Kanuni Dayanağı Olmamasına Rağmen Valilikler Sendikal Haklara Davalarla Müdahale Etti, Siyasallaşmış Yargı Hukuki Karar Vermedi
“Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriye imza attığı için OHAL KHK’siyle ihraç edilen üyemiz Nihal Etiler sendikamız Kocaeli Şubesinin 19.02.2017 tarihinde yapılan genel kurulunda Şube Eş Başkanlığına seçilmişti. Seçimin üzerinden bir yıl geçtikten sonra Kocaeli Valiliği Nilay Etiler’in KHK ile görevine son verildiğinden sendika şubesinde görevlendirilemeyeceği belirterek yerine yedek yönetim kurulu üyesinin getirilmesi istemişti. Sendikal haklara müdahale niteliğindeki bu talebin Sendikamızca kabul edilmemesi üzerine Valilik, 4688 sayılı yasanın açık hükmüne rağmen Nilay Etiler’in yönetim kurulu üyeliğinin sona erdiğinin tespiti için İş Mahkemesinde dava açmıştı. Kocaeli 4. İş Mahkemesi davanın reddine karar vermiş ancak Valiliğin istinaf başvurusu üzerine Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi ilk derece Mahkemesi’nin kararının kaldırılmasına ve davanın kabulü ile Nilay Etiler’in SES Sağlık Ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Yönetim Kurulu Üyeliğinin sona erdiğinin tespitine karar vermiş, Yargıtay’ın kararı onanması üzerine Anayasa Mahkemesine Sendikamız ve üyemiz adına bireysel başvuruda bulunulmuştu.
Anayasa Mahkemesi: OHAL İhraçlarının Sendika Yöneticisi Olamayacağına Dair Kararın Kanuni Dayanağı Yok
Anayasa Mahkemesi kararında:
“14.Anayasa Mahkemesinin değerlendirmesine göre 25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 18. maddesinde haklarında kamu görevinden çıkarılmaya ilişkin yargısal süreçlerin devam ettiği kişilerin sendika üyeliklerinin korunacağı ifade edilmiştir (Hüseyin Ercan,§ 45). Dolayısıyla somut olayda kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin olarak hakkında kesinleşmiş herhangi bir yargısal karar bulunmayan ve bu sebeple 4688 sayılı Kanun’un 18. maddesinin yoruma ihtiyaç bırakmayacak açıklıktaki hükmü uyarınca sendika üyeliği devam eden başvurucu hakkında kanunun açık lafzıyla çelişen bir şekilde sendika üyeliğinin sona erdiğinin tespiti şeklinde hüküm verilmesi bariz bir takdir hatası teşkil etmektedir (benzer değerlendirmeler için bkz. Hüseyin Ercan,§ 46). Bu durumda başvurucunun sendika üyeliğinin sona erdiğine ilişkin tespit hükmünün kanuni dayanağının bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Varılan sonuca göre müdahalenin meşru bir amacının veya ölçülü olup olmadığının değerlendirilmesine gerek görülmemiştir (benzer değerlendirmeler için bkz. Hüseyin Ercan,§ 47).”
Değerlendirmesine yer verildi.
Anayasa Mahkemesi kararında, OHAL KHK’si ile ihraç edildikten sonra Yalova ilçe temsilcisi seçilen üyemizin para cezası ile cezalandırılmasının sendikal hak ihlali olduğuna dair kararına atıf yapılıyor
Anayasa Mahkemesi’nin 28 Aralık 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/11352 Başvuru No’lu ve 08.09.2021 tarihli Hüseyin Ercan başvurusunda verdiği kararda, KHK ile kamu görevinden çıkarılan başvurucunun sendika temsilcisi olarak seçilmesi nedeniyle sendika üyelik ilişkisinin sona erdiği gerekçesiyle cezalandırılmasının sendika hakkını ihlal ettiği tespiti yapılmış ve Anayasa’nın 51.maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğini belirterek ihlalin sonuçlarının giderilmesine karar verilmişti.
Yargı OHAL Hukuksuzluğunu Sürdürmeye Devam Ediyor. Karar Devam Eden Davalar İçin Emsal Olmalı
Siyasallaşmış yargı deyince akla ilk olarak ceza yargılamaları geliyor. Oysa OHAL ihraç kararlarını inceleyen idari yargı ve ayrıca OHAL ihraçlarına ilişkin hukuki uyuşmazlıkların neredeyse tamamında yargı hukuki denetim yapmaktan kaçınarak, OHAL hukuksuzluğunu onaylayan kararlar veriyor.
OHAL KHK’si ile hukuka aykırı şekilde kamu görevinden ihraç edildikten sonra sendika kurullarında görev alan üyelerimiz hakkında açılan davalarda Mahkemeler açık yasa hükmüne rağmen aleyhe kararlar verebildi. Son olarak Tunceli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, 28.03.2023 tarihinde, şube denetleme kuruluna seçilen ihraç üyelerimizin kurul üyeliklerinin iptaline karar verdi. Mahkeme açık yasa hükmüne rağmen ve Anayasa Mahkemesinin Hüseyin Ercan kararı dosyaya sunulmuş olmasına rağmen OHAL ihraçları ile ilgili bir uyuşmazlıkta hukuki karar vermemeyi tercih etti.
OHAL hukuksuzluğunun ve sendikal hak ihlallerinin son bulması için mücadelemizi büyütmeye devam edeceğiz.
Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararı için tıklayınız