Sağlık Bakanlığının hazırladığı yönetmeliğin ardından yayınladığı 08.10.2007 tarihli genel yazısında, haftalık çalışma saati 45 saat olarak belirtilmektedir. Bu durum halen yürürlükte bulunan Radyoloji tüzüğüne aykırı olduğundan sendikamız, dava açmıştır. 9 ekim 2007
Dava metni
DANIŞTAY BAŞKANLIĞI’NA
(Yürütmeyi Durdurma İstemlidir)
DAVACI: Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES)
VEKİLİ: Av. Öztürk Türkdoğan
DAVALI: Sağlık Bakanlığı / ANKARA
D. KONUSU: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 08.10.2007 tarih ve 21025 sayılı genel yazısının 1 ve 2 numaralı paragraflarının iptali ve yürütülmesinin durdurulması ile bu genel yazıya dayanak olan 6 Ekim 2007 tarihli Resmi Gazetede Yayınlanan Kamu Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan Personelin Radyasyon Doz Limitleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. bendinin (ç) fıkrası ile 8. maddesinin iptali ve yürütülmesinin durdurulması istemidir.
T. TARİHİ: 09.10.2007
AÇIKLAMALAR:
Müvekkil Sendika Anayasanın 90. maddesi gereğince yürürlükte bulunan uluslararası sözleşmeler ve 4688 sayılı kanun hükümlerine göre faaliyetlerini yürütmektedir. 4688 sayılı kanunun 5. maddesine göre çıkarılmış bulunan Hizmet Kolu Yönetmeliği ekinde bulunan Sağlık ve Sosyal Hizmet Kolunda örgütlüdür. Bu hizmet kolunda yer alan Sağlık Bakanlığına bağlı tüm sağlık birimlerinde sendikanın üyeleri mevcuttur.
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün dava konusu genel yazısının 1. nolu paragrafında radyasyonla çalışan kamu sağlık personelinin mesailerinin meskur yönetmelikte öngörülen radyasyon doz limitleri içerisinde kalmak kaydıyla 2368 sayılı kanunun değişik 2. maddesinde belirtilen haftalık 45 saat olarak tanzim edilmesi, aynı kanunun 4. maddesinden yararlanan personel için 40 saat uygulanması, 2 nolu paragrafında bendinde meskur yönetmeliğin 8. maddesi belirtilerek, bu hüküm gereğince kurum içi gerekli düzenlemelerin yapılması istenmiştir. (Ek 1) Söz konusu düzenleme ve bu düzenlemeye dayanak olan yönetmeliğin ilgili bölümleri hukuka aykırı olduğundan dava açmak gerekmiştir.
İPTAL SEBEPLERİ:
2368 sayılı kanunun 5614 sayılı kanunun 2. maddesi ile değişik 2. maddesinde; “Kamu sağlık hizmetlerinde çalışan personelin haftalık kanunî çalışma süresi 45 saat, 4 üncü maddede tanınmış olan haktan yararlananlar için ise 40 saattir. Personelin günlük çalışma saatleri, 657 ve 926 sayılı kanunlardaki hükümlere göre tespit edilir. Ancak, bu personelden iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personel, Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirlenen radyasyon dozu limitleri içinde çalıştırılabilir.” hükmü bulunmaktadır.
Bu hüküm gereği 6 Ekim 2007 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Kamu Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan Personelin Radyasyon Doz Limitleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. bendinin (ç) fıkrasında personel tanımı yapılmış, 8. maddesinde de bu personelin çalışma düzeniyle ilgili düzenlemelere yer verilmiştir. (Ek 2)
1- Yönetmeliğin 4. maddesinin (ç) fıkrasında Personel: “Teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerlerde iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile bizzat çalışan bilumum kamu personelini,” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanım 657 sayılı kanunun hizmet sınıfları başlıklı 36. maddesinde yer alan hükümlere açıkça aykırıdır. 657 sayılı kanunda hizmet sınıfları tanımlanmış olup, bu sınıflarda yer alan memurların nitelikleri ve unvanları sayılmıştır. Memurluk veya sözleşmeli personel dışında taşeronla hizmet alımı yoluyla temizlik ve bakım hizmetleri yürüten işçilerin de bu tanıma dahil edilerek bu şekilde yasaya aykırı istihdam biçiminin ortaya çıkması endişesini taşımaktayız. Uygulamada kiralama sureti ile hizmet alımlarında hizmeti verecek personelin de sözleşme ile hizmetinin satın alınması uygulaması Danıştay 13. Dairesinin 2006/3097 E sayılı ve 08.01.2007 tarihli kararı ile yürütülmesi durdurulmuştur. (Ek 3) Bu nedenlerle personel tanımının 657 sayılı kanunun 36. maddesine uygun olarak yapılmaması nedeni ile ilgili tanımlamanın iptali gerekmektedir.
2- Yönetmeliğin çalışma düzeni başlıklı 8. maddesi;
“MADDE 8 – (1) Personel, iyonlaştırıcı radyasyonla 7 nci maddede belirtilen radyasyon doz limitleri içinde çalıştırılabilir. Kamu kurum ve kuruluşları bu konuda gerekli tedbirleri almakla, personel de gerekli korunma tedbirlerine uymakla yükümlüdür.
(2) Sağlık personelinin günlük mesaisi, radyoterapi birimlerinde acil hasta yükünün karşılanabilmesi ve hiperfraksiyone tedavi şemalarının uygulanabilmesi için; radyoloji ve nükleer tıp birimlerinde acil tanı ve tedavinin uygulanabilmesi için vardiya veya nöbet şeklinde düzenlenebilir. Buna göre;
a) Vardiya veya nöbet için düzenlemeler ilgili birim sorumlusunun önerileri dikkate alınarak, kurum amirlerince yapılır.
b) Vardiya veya nöbet şeklindeki çalışma düzeninde ilgili hekim radyasyon uygulamalarına eşlik eder.” hükümlerini içermektedir.
3153 sayılı ve 19.04.1937 tarihli kanuna dayanılarak çıkarılmış bulunan ve halen yürürlükte olan Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname bir bütün olarak radyoloji çalışanlarının tüm çalışma koşullarını ayrıntılı olarak düzenlemiştir. Bu Tüzüğün 21. maddesinde röntgen ve radyum ile daimi olarak günde 5 saatten fazla çalışılamayacağı, 22. maddesinde hastanelerde röntgen ve radyum ile tam müddetle (günde 5 saat) çalışan kimselerin hastanenin başka işlerinde kullanılamayacağı, gece uykularını ihlal edecek iş verilemeyeceği açıkça belirtilmekte, 24. maddede senede 4 hafta düzenli olarak şua izninden yararlandırılacakları belirtilmiştir.
Anayasamızın 124. maddesinde, kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını göstermek amacıyla ve bunlara aykırı olmayacak şekilde yönetmelikler çıkarılacağı belirtilmektedir. Normlar hiyerarşisinde tüzükler yönetmeliklerin üzerinde olduğundan, Radyoloji Tüzüğüne aykırı yönetmelik çıkarılamaz. Dolayısıyla dava konusu yönetmeliğin 8. maddesi Radyoloji Tüzüğüne uygun olmadığından iptali gerekmektedir.
3- Dava konusu genel yazının 1 nolu paragrafında radyasyonla çalışan kamu sağlık personelinin mesai süresi haftalık 45 saat olarak düzenlenmiş, 2368 sayılı kanunun 4. maddesinden yararlanan personel için 40 saat olarak düzenlenmiştir. Bu şekilde radyasyonla çalışan kamu görevlilerinin günlük mesai süresi 5 saatten 9 saate çıkarılmış durumdadır. Yukarıda da belirtildiği gibi Radyoloji Tüzüğü hükümleri açık olup, radyasyonla çalışan kamu görevlilerinin günlük çalışma süreri 5 saattir. Bu nedenle dava konusu genel yazının 1 nolu paragrafı hukuka aykırıdır. Bu hususla ilgili olarak Danıştay 12. Dairesinin 2001/880 E, 2002/4877 K sayılı ve 26.12.2002 tarihli kararı ile 2005/2291 E, 2005/2227 K sayılı ve 31.05.2005 tarihli emsal kararları ekte sunulmuştur. (Ek 4)
4- Dava konusu genel yazının 2 nolu bendi yönetmeliğin 8. maddesine atıf yaparak radyasyonla çalışanların vardiya veya nöbet şeklinde çalıştırılabileceğini düzenlemektedir. Radyoloji Tüzüğüne göre radyasyonla çalışanların gece çalıştırılması yasak olduğundan geceyi de kapsayacak şekilde vardiya ve nöbet düzenlenmesi açıkça hukuka aykırıdır.
YÜRÜTMEYİ DURDURMA NEDENLERİ: 2577 sayılı kanunun 27. maddesindeki koşullar oluştuğundan, dava konusu genel yazının 1 ve 2 nolu bentleri ile bu yazıya dayanak olan dava konusu yönetmeliğin 4. maddesinin 1. bendinin (ç) fıkrası ile 8. maddesinin davalı idarenin savunması alınmadan veya savunma için kısa süre verilerek yürütülmesinin durdurulması gerekmektedir.
DELİLLER: Ekteki belgeler, dava konusu işlemle ilgili davalı idare elinde bulunan belgeler ve diğer yasal deliller.
HUKUKSAL NEDENLER: Anayasa, İYUK, Danıştay Kanunu, 3153, 2368, 657 sayılı kanunlar, radyoloji tüzüğü ve diğer yasal deliller.
İSTEM SONUCU: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 08.10.2007 tarih ve 21025 sayılı genel yazısının 1 ve 2 numaralı paragraflarının iptali ve yürütülmesinin durdurulması ile bu genel yazıya dayanak olan 6 Ekim 2007 tarihli Resmi Gazetede Yayınlanan Kamu Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan Personelin Radyasyon Doz Limitleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. bendinin (ç) fıkrası ile 8. maddesinin davalı idarenin savunması alınmadan veya savunma için kısa süre verilerek yürütülmesinin durdurulmasına, iptal edilmesine, yargılama harç ve giderleri ile avukatlık vekalet ücretinin davalı idare üzerine bırakılmasına karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim. 10.10.2007
Av. Öztürk Türkdoğan
Ek: Onanmış Vekaletname
4