Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) olarak, Dünya Hemşireler Günü’nde Sağlık Bakanlığı önünde basın açıklaması gerçekleştirildi. Açıklama ardından farklı illerden katılım sağlayan SES’li hemşirelerin, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile görüşme talebi kabul edilmedi. Bunun üzerine açıklama sonrasında, üzerinden #SağlığaBakanAranıyor yazılı balonlar Sağlık Bakanlığına uçuruldu. Açıklamaya EMEP Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca Demir ve CHP Ankara Milletvekili Aylin Yaman da katılım sağladı.
SES Eş Genel Başkanı Nazan Karacabey’in okuduğu basın metni şöyle:
HEMŞİRELİK MESLEĞİNİN SORUNLARINI HEMŞİRELERİN ÖRGÜTLÜ GÜCÜ ÇÖZEBİLİR. GÜCÜNÜ FARK ETMELİ VE HAREKETE GEÇMELİSİN!
Yeni doğanın ilk çığlıklarına, ölenlerin son nefeslerine ve hayatın en değerli, en trajik anlarına tanıklık eden, bireylerin, toplulukların ve ulusların sağlığını ve refahını korumak için çalışarak insanlığa hizmet eden biz hemşireler sadece 12 mayısta hatırlanmak istemiyoruz. Hele de bu hatırlanma mesleki ve özlük haklarımızda doğrudan düzenleme yetkisi olan bakanlık tarafından yıllardır kutlamadan öteye geçmeyen kuru mesajlarla olduğundan bu gün bakanlık önünde kendimizi hatırlatma ihtiyacı duyduk.
Yıllardır çözülmeyen ve yumak haline gelen sorunlarımızla bizi baş başa bırakan bakanlığımıza nasıl bir sağlık sistemi içinde çalışmak zorunda kaldığımızı tane tane anlatacağız:
– Son yıllarda yaşadığımız covit-19 pandemisi ile zaten ağır ve uzun olan çalışma saatlerimizi daha da arttırarak sağlık hizmetlerinin sorumluluğunu bizlere yüklediniz. Yaptığınız şey halkımıza bizi alkışlatıp ek ödemede tavan diye tanımladığının cam tavanlara bizi mahkum edip ücret adaletsizliğini genişletmek oldu!
– Düzelme beklerken 11 ili etkileyen ve yıkıcı etkisi çok yüksek olan depremlerle sarsıldık. Enkazların altından sağ çıkanlarımız hiç tereddüt etmeden hem illerinde hem ihtiyaç olan illerde gecesini gündüzüne acısını yüreğine gömüp yaşamak yaşatmak istiyoruz diyerek halkların yaralarını sarmaya koştu. Siz ne yaptınız, aylarca hem depremzede hem hemşire olan meslektaşlarımızı yarınlarının belirsizliği ile baş başa bırakarak aylarca duymazdan görmezden geldiniz!
-Yıllardır mezun olup önlerine koyduğunuz engelleri aşıp atanmak için bekleyen binlerce hemşire var. Sahadaki ihtiyaç belliyken atama sayısının neye göre planlandığı belirsiz. Çalışma hayatında yorulan yıpranan hemşireler emekli olamazken siz ne yaptınız: Genç meslektaşlarımızı güvenceli kalıcı istihdam etmek yerine özel hastanelerde açlık sınırının altında çalışmaya mecbur bıraktınız!
-İş yerlerimizde iş güvenliğimizi can güvenliğimizi sağlamakla yükümlüyken siz ne yaptınız: Her gün tanımları giderek artan şiddetle baş başa bıraktınız. Tüm dünya da sözel ,psikolojik ve fiziksel şiddete en sık maruz kalan meslek grubu hemşirelerken verdiğiniz hizmet içi eğitimlerin bizi korumasını beklediniz. Ömür hemşire çalıştığı iş yerinde katledildi!
-Biz hemşireler emekliliğe yansıyan temel ücret beklerken bize yetmeyen kalem kalem ücretlere ek olarak geçinmek için bütün sağlık emekçileri gibi fazla mesai yaparak nöbet sayılarımızı arttırdık. Sürekli altını çizdiğiniz ‘’aile yaşantımız’’ kalmadı çocuklarımızı yetiştiremiyoruz dedik. Siz ne yaptınız: Kalan bir iki kamu kreşimizi de kapattınız!
Biz Hemşireler yıllardır yetersiz istihdam düzeyleriyle çalıştırılmaya alıştırıldık. Dünyada ve ülkemizde hemşirelik iş yükünün hasta bakımına olan negatif etkisi kanıtlanmıştır. Siz nasıl gördünüz bu gerçeği: bilimsel verilere rağmen nitelikli, güvenceli ve yeterli sayıda hemşire istihdam etmemek için son 21 yıldır özel bir çaba içindesiniz!
Birazda sayılarla anlatalım gerçeğimizi:
2022 verilerine göre kamu ve özelde çalışan hemşire sayısı 243.565’tir.
2021 yılı OECD sağlık istatistiklerinde ülkemizde 1000 kişi başına düşen hemşire sayısı 2021 verilerine göre 2.8’dir. OECD ortalaması ise 9,2’dir.
Bu sayı OECD ülkelerinin çok gerisindedir. 38 üye içinde Türkiye Kolombiya’nın ardından sondan ikinci sırada yer almaktadır.
Norveç de bu sayı (2020 verileri) 18.05, Macaristan’da 6.62, Estonya’da 6.24’tür. Bakanlığımız verilerine göre; 100.000 kişi başına düşen hemşire sayısı ise 2022 yılında 365; 2023 yılı için hedeflenen 425; 2024 yılı için hedeflenen 450 ve 2025 yılı için 475 olarak hesaplanmıştır.
Dolaysıyla hemşire açığı devam ederek sorunlarımızın ana nedeni olmaya devam edecektir.
Biriken sorunlarımızı madde madde sıralıyoruz.
- Hemşire iş gücü planlaması yapılmadan çok sayıda hemşirelik okulu açılması ve hemşirelik eğitiminin nitelik kaybı,
- Hemşirelerin insanca yaşamalarını sağlayan ücret politikalarının olmaması, performans teşvik vb. adlarla parça parça verilen ve emekliliği yansımayan yoksulluk sınırının altında ücret almaları ve fiili hizmet süresinin geriye dönük uygulanmaması
- On binlerce hemşire atama beklerken, hemşire açığı var gerekçesi ile hemşire görev, yetki ve sorumluluklarının diğer sağlık çalışanlarına devredilmesi,
- Fazla mesai, uzun çalışma saatleri ve aşırı iş yüküne bağlı tükenmişlik yaşanması, işten ayrılmaların ve hemşire devir hızın artması,
- Sertifikalı hemşirelerin kendi alanlarında çalıştırılmaması,
- Koruyucu sağlık hizmetlerinde kilit rol oynayan hemşirelerin, okul hemşireliği ve iş sağlığı hemşireliği vb. alanlarda istihdam edilmemesi,
- Hemşirelik yönetmeliğinde de tanımlanmış olan diyaliz hemşireliği, halk sağlığı hemşireliği, iş sağlığı hemşireliği vb. hemşireliğin özel alanlarının yok edilmesi,
- Hemşireler için güvenli çalışma ortamlarının oluşturulmaması,
- Hemşire hasta oranlarına yönelik yasal düzenlemelerin olmaması,
- Liderlik pozisyonlarına hemşirelere yeterince yer verilmemesi ve yönetim pozisyonlarına (bakım hizmetleri müdürlüğü, sorumlu hemşire vb.) hemşirelik kanunu ve yönetmeliğine aykırı olarak liyakat aranmadan hemşirelik dışı atamaların yapılması,
- Sendika ve hastane yöneticilerinin, karar mekanizmalarında sınırlarını aşması, hemşireler üzerinde güç kullanması ve baskı oluşturması, siyasi görüş ve yaşam tarzlarından dolayı ayrımcılığa ve etik dışı uygulamalara maruz kalınması,
- Hemşirelik yasası ve yönetmeliğinin işler kılınmaması, mevzuatın hemşirelik yasa ve yönetmeliğine göre düzenlenmemesi,
- Elli yılı aşkın bir süredir devam eden hemşirelikte lisansüstü eğitimine rağmen, kurumlarda halen uzman hemşirelik kadrosunun olmaması,
- Hemşirelerin mesleki gelişimleri için yeterince desteklenmemesi,
- İşyerlerimizde 7/24 hizmet veren kreşlerin ya hiç olmaması ya da var olan kreşlerin kapatılmasıdır.
Sorunlarımızın giderilmesi için aşağıdaki taleplerimizde ısrarcıyız. Taleplerimiz;
- Hemşire insan gücü açığının kapatılması iş yükümüzün azaltılması için atama bekleyen on binlerce hemşire kadrolu istihdam edilmeli,
- Hemşire sayısının yetersizliği ve pandemi de bu sorunun daha da derinleşmesi nedeniyle KHK’larla ihraç ettiğiniz deneyimli hemşireler işlerine iade edilmeli,
- Çocuk bakımı ve ebeveyn hakları kapsamında çalışma koşulları göz önünde bulundurularak 24 saat açık, nitelikli, anadilinde eğitim ve bakım hizmeti veren, ücretsiz kreşler açılsın. Kreşler 0-3 yaş çocuk grubunu da içerecek şekilde düzenlenmeli,
- Çalışanlar arasında ücret adaletsizliğini derinleştiren teşvik ödemesi gibi performansa dayalı parça parça ücretler kaldırılmalıdır. Ücretler, insanca yaşam koşullarına yetecek, emekliliğe de yansıyacak tek kalemde ödenmeli ve sabit ücret düzenlemesine geçilmeli,
- Fiili hizmet zammı geçmişe yönelik çalışmaları da kapsamalı,
- Fazla çalışma kapsamına giren gece nöbeti katsayısı 3 ile, hafta sonu mesai katsayısı 2 ile ve bayram günlerinde mesai katsayısı 4 ile çarpılarak ödenmeli,
- Riskli birim, özellikli veya acil birim farkı alınması için fiilen yapılan işin dikkate alınması için gerekli düzenlemeler yapılmalı,
- Hemşireler ve diğer sağlık profesyonellerinin ruh sağlıklarını korumak ve motivasyonlarını arttırmak adına psikososyal destek sağlanmalı,
- Mesleğe bağlı oluşan hastalıklara yönelik yasal düzenlemeler gözden geçirilmeli, meslek hastalıkları tabloları yeniden düzenlenmeli,
- 5510 kapsamında olan hemşirelerin emeklilik maaşlarına 3600 ek gösterge karşılığında artışlar yapılmalı,
- Hemşireleri doğrudan ilgilendiren kararlar alınırken hemşireler ya da sendika temsilcilerinin sürece dahil edilmesi sağlanmalıdır.
Son olarak meslektaşlarımıza sesleniyoruz!
Hak verilmez alınır! Gücünü fark etmeli ve harekete geçmelisin!
Liyakatın ,örgütlenme özgürlüğünün olmadığı emeğinle var ettiğin bu sistemi değiştirmek senin elinde !Gücünü iktidarlardan alan sendikalarda değil iktidarlar değişse de fiili ve meşru mücadeleden vazgeçmeyen , emeğinin SESinde SES de örgütlen!
Tüm hemşire arkadaşlarımızı yan yana olmaya , haklarımızı almak için birlikte mücadeleye davet ediyoruz.
Dünya’da “Hemşireler geleceğimizdir” temasıyla insanlık değerlerindeki ve sağlık bakım sistemlerindeki rolünü bilerek harekete geçen tüm hemşirelere selam olsun.
SES’siz Kalmıyoruz!
SES’te Örgütleniyoruz!
