Anayasa Mahkemesi Valilik Yasağına Rağmen Basın Açıklamasına Katılan Yöneticilerimizin İdari Para Cezası İle Cezalandırılmasına İlişkin Bir İhlal Kararı Daha Verdi
Konfederasyonumuz KESK 5/11/2018-9/11/2018 tarihleri arasında kamu görevlerinden çıkarılan üyelerimizin Kamu Denetçiliği Kurumuna, Olağanüstü Hâl İşlemleri İnceleme Komisyonunun lağvedilerek görevlerine iade edilmeleri talebiyle başvurularda bulunmasına karar vermişti.
KESK’in söz konusu kararı uyarınca Batman merkezde bulunan PTT Başmüdürlüğü önünde Kamu Denetçiliği Kurumuna toplu faks çekme eylemi yapıldı. Valiliğin yapılacak eylemlerde önceden izin alınmasına ilişkin karara aykırı davrandığı gerekçesiyle Batman Şube Eş Başkanımız Deniz Topkan ve o dönem Yönetim Kurulu Üyemiz olan Cihan Tüzün ile Eğitim-Sen Batman Şube Sekreteri Nureddin Şimşek hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinde öngörülen emre aykırı davranışta bulunma kabahatini işledikleri gerekçesiyle ayrı ayrı 259 TL idari para cezasına hükmedilmişti. İdari para eczasına hukuk büromuzca yapılan reddi üzerine Anayasa Mahkemesine yöneticilerimiz adına yaptığımız başvuruda Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu ihlal kararı verdi. Anayasa Mahkemesi’nin 10.11.2022 tarihli 2019/13258 Bireysel Başvuru Numaralı kararı 4.01.2023 tarihinde Resmi Gazetede yayınlandı.
Anayasa Mahkemesi kararında:
“Anayasa’nın 13. maddesinde yer alan “Anayasa’nın sözü” ifadesi Anayasa’nın metnini yani lafzını ifade etmektedir. Temel hak ve özgürlüklere yapılan müdahalelerin Anayasa’nın sözüne uygun olması şartı özellikle Anayasa’nın çeşitli maddeleriyle getirilen ek güvenceler söz konusu olduğunda önem taşımaktadır. Anayasa, çoğu durumda bir hak veya özgürlüğü yalnızca tanımakla yetinmeyerek onun kullanılmasını garanti altına almak için bazı yönlerini ayrıca vurgular veya bazı yönlerine belli bir önem atfederek koruma altına alır. Anayasa koyucunun bir hakkı tanımanın yanında o hakkın norm alanına giren bir boyutunu ayrıca ve özel olarak ifade etmesi, buna ilişkin ek bir güvence getirmesi de mümkün olabilmektedir. Bu bağlamda Anayasa’nın çeşitli maddelerinde düzenlenen hak ve özgürlüklere ilişkin olarak Anayasa’nın 13. maddesinde belirtilenlere ek olarak getirilen güvencelerle uyumlu olmayan sınırlamalar Anayasa’nın sözüne aykırı olacaktır.
Anayasa’nın 34. maddesinde yer alan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının izin alma şartına bağlanamayacağı güvencesi Anayasa’da özel biçimde korunmaktadır. Dolayısıyla anılan hakkın izin almadan kullanılmasına yönelik pozitifleşmiş güvenceyi ihlal edecek nitelikte yapılan bir sınırlandırma, Anayasa’da ilgili temel hakkı düzenleyen maddedeki sınırlama sebeplerine dayansa bile kural olarak Anayasa’nın sözüne aykırı olacaktır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.”
Değerlendirmesine yer verildi.
Yeniden Yargılama İle İhlalin Sonuçları Ortadan Kaldırılacak
Kararın bir örneğin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Batman 2. Sulh Ceza Hâkimliğine gönderilecek.
Hukuki ve fiili mücadelemizi sürdürmeye devam edeceğiz
OHAL sürecinde kimi illerde Valilikler toplanma hakkını kullanmaya olanak bırakmayacak şekilde keyfi süresiz yasaklama kararları aldılar. Bu kararlara dayanarak eylemler polis şiddetiyle bastırılmaya çalışıldığı gibi idari para cezaları bir yıldırma aracı olarak kullanıldı. Batman sistematik yasaklama kararları alınan ve idari para cezası uygulanan illerden biri oldu. Basın açıklamalarının Valilik iznine bağlanmasının Anayasanın 34. Maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlaline neden olduğu Anayasa Mahkemesi kararıyla bir kez daha tespit edildi.
Bilindiği üzere idari para cezalarına itirazlar Sulh Ceza Hakimlikleri tarafından inceleniyor. Sulh Ceza Hakimlikleri ise, itirazların genelinde, Anayasa’nın açık hükmü ve Anayasa Mahkemesi Kararlarına rağmen yapılan itirazları gerekçesiz olarak reddediyor. Anayasanın açık hükmünü uygulamayan Sulh Ceza Hakimliği verilen ihlal kararı üzerine ihlalin sonuçlarını kaldırmak üzere yeniden yargılama yapacak.
Anayasa Mahkemesinin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlaline ilişkin kararlarına rağmen bugün Valilikler hala yasaklama kararları almaya toplanma ve gösteri hakkını kullanan sendika üyelerimizi ve diğer yurttaşlar çeşitli şekillerde cezalandırılmaya devam ediyor.
Haklarımızı savunmak üzere hukuki ve fiili mücadelemizi sürdürmeye devam edeceğiz.
Karara erişmek için tıklayınız
Anayasa Mahkemesinin karara ilişkin basın duyurusu: https://www.anayasa.gov.tr/tr/haberler/bireysel-basvuru-basin-duyurulari/mahalli-mulki-amirin-iznine-baglanmasi-nedeniyle-toplanti-ve-gosteri-yuruyusu-duzenleme-hakkinin-ihlal-edilmesi/