Şube/Temsilciliklerimiz, Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü Mali Hizmetler Daire Başkanlığı’nın 17 Mayıs 2021 tarihinde yayımladığı Covid-19 Pandemisi Nedeniyle Yapılacak Ek Ödemeler Genelgesine tepki gösterdi.
İllerde dün yapılan açıklamalarda okunan basın metni aşağıdadır.
EMEĞİMİZİN HAKKI, RİSKİMİZİN BEDELİ VE YAŞAM HAKKIMIZIN İHLALİ KATSAYIYLA ÖDENMEZ.
Pandeminin başından beri sağlık emekçilerinin sorunları her geçen gün artarak devam etmiştir. Çalışma koşullarının ağırlığı, riskin boyutu ve kapsamı, görev tanımlarının ortadan kaldırılarak angaryanın ve mobbingin sıradanlaşması, şiddetin, iş yükü ve hasta yoğunluğunun hiç olmadığı kadar artmasına rağmen sağlık emekçilerinin ücretleri artmayarak yoksulluk sınırının altında seyretmeye devam etmektedir.
Salgının yönetimi konusunda dünyanın geri kalmış ülkelerinden feyz alan hükümetimiz kendine özgü bir metotla salgın yönetiminin nasıl olmaması gerektiği konusunda özgün bir çalışma yürütmüştür. Bu tutumun daha çok pikler oluşturacağı gerçeği gün gibi ortadadır. Bu sorunlu tutumun sonucundan tüm emekçi kesimler etkilenmekle birlikte, sağlık emekçileri daha fazla etkilenmektedir. Yapılan yanlışları görüp, müdahil olmaya çalışıp dikkate alınmadıklarından; salgının bilimsel yöntemlerle yönetilmesi gerekirken siyasal ve ekonomik gerekçelerle yönetildiğini bildiklerinden, salgınla ilgili alınan her düzenlemeden hariç tutulduklarından, ölüme daha yakın riske maruz kaldıklarından, daha da yoksullaştıklarından dolayı sağlık emekçileri pandemiden daha çok etkileniyorlar.
Salgının başından beri tek dileğimiz pandeminin topyekûn bir mücadeleyle sönümlemesi için engellerin ortadan kaldırılması, sağlık ve sosyal hizmet emekçilerinin işyeri ve can güvenliğinin sağlanması moral ve motivasyonlarının arttırılması için gerekli düzenlemelerin yapılmasıydı. Bunun için sendikamız Sağlık, Aile ve Sosyal Hizmetler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarına ve YÖK’e defalarca yazı yazmış ve işyerlerinde verilmek üzere dilekçeler hazırlanmış, sorunların çözümü için çaba harcamıştır. İlgili kurumların sessiz kalarak, cevap vermeyerek, düzenleme yapmayarak takındıkları tutumlar sendikal hak ve özgürlüklere, taleplere değer vermediklerini, tarafı oldukları uluslararası sözleşmeleri, Anayasa ve kanunları hiçe saydıklarını kanıtlamıştır. Sağlık Bakanlığı görüşme taleplerimize cevap bile vermezken yetkili sendika başkanlarıyla görüşmelerindeki samimi pozlarla tarafsız olmadığını ve tarafını belgelemiş, yetkili sendikadan umut bekleyen sağlık emekçilerine de sorunların çözümü konusunda da net bir mesaj vermiştir.
Sağlık Bakanlığına, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 23. maddesinde yer alan çalışan herkesin kendisinin ve ailesinin adil, insanlık onuruna yetecek bir ücret alma hakkına sahip olduğunu, bu nedenle çalışana ve ailesine insanlık onuruna uygun bir yaşam düzeyini sağlayacak bir ücreti elde etme konusunda gerekli önlemleri alma görevinin verildiğini hatırlatmaktan vazgeçmeyeceğiz. Bizler eşit işe eşit ve adil ücret demekten asla vazgeçmedik. Çalışanların eğitim durumu, kıdemi, mesleki bilgi ve beceri düzeyi, tecrübesi, sorumluluk yüklenme kapasitesi, çalışma koşullarının zorluğu gibi etmenler gözetilerek benzer fedakârlıklara katlananlara eşit ücret ödenmesi sosyal adalet yani nimet ve külfetlerin toplumda adil bir şekilde dağıtılması sağlanmalıdır. Sosyal adalet ve sosyal denge ile çalışanlar arasında hakça paylaşım yapıldığı konusunda genel bir tutum oluşturulması gerekmektedir. Şimdiye kadar yapılan ek ödeme genelgeleri emekçilerin refahını ve kazancını çoğaltmamakta, sağlık emekçileri arasında iş barışını bozmaktadır.
En son yapılan ek ödeme genelgesiyle;
- Covid kapsamında görev yapan uzman hekimle hemşire arasındaki ek ödeme ücret açıklığı 8,4 kattır.
- Covid dışında görev yapan uzman hekimle hemşire arasındaki ek ödeme ücret açıklığı 9,1’dir.
- Uzman hekimle hemşire arasındaki maaş açıklığı ise 1,3’tür.
- Maaş açıklığı 1,3 iken, ücret (performans ödemesi) açıklığı Covid dışında 9,1, Covid alanında 8,4’tür.
Elbette biz bunları anlatırken hekimlerin alacağı performansın fazla olduğunu ifade etmiyoruz. Aksine zorlu eğitim sürecinden çalışma koşullarına kadar bütünlüklü değerlendirdiğimizde aldıkları maaş kabul edilemeyecek derecede azdır. Bu zorlu koşullarda fedakârca çalışma yürüten arkadaşlarımızın alacağı her kuruş haklarıdır ve maaşlarına eklenerek, emekliliklerine yansıyacak tarzda olmalıdır. Burada asıl vurguladığımız diğer sağlık emekçilerinin de alacağının insanca yaşanacak, yoksulluk sınırı üzerinde, tek kalemde ücret politikasına geçilmesi, o vakte kadar sağlık emekçileri arasındaki maaştaki açıklığı aşmayacak tarzda ek ödeme almalarıdır. Ek ödeme adaletsiz davranmadan sağlık işkolunda çalışan (hizmetli, idari hizmetler sınıfı, işçi, üniversite hastanesi çalışanları, sağlık işçileri vb.) herkese ödenmesidir.
Pandemi dönemi birçok alanda vergi indirimi, yandaşa vergi affı getirirken hakkınız ödenemez dedikleri sağlık ve sosyal hizmet emekçilerine vergi indirimleri bile çok görülmüş bundan da hariç tutulmuşlardır. Ek ödeme olarak;
- Covid alanında Nisan ayında 1.592 TL alacak hemşire, temmuz ayında 1.365 TL (%27’lik vergi dilimi)
- Covid dışında Nisan ayında 530 TL alacak hemşire, temmuz ayında 455 TL (%27’lik vergi dilimi) alacaktır, yani emekliliğe yansımayan, lütuf olarak sunulan ek ödemeler de eriyecektir.
Performansa göre ödeme iş yerlerimizi, ödemede riskli-risksiz alan olarak değerlendirirken pandemi dönemi performansa göre ödemede ise tüm alanlarımız riskli hale geldiğinden Covid kapsamında/Covid dışında şeklinde bir ayrıma gidilmiştir. Performansa bağlı ödeme, sağlık hizmetlerinin basamakları arasındaki ücret farklılığı, unvanlar arasında ücret farklılığı, pandemi döneminde ise aynı unvan arasında ücret farklılığı oluşturarak ücret adaletsizliğini derinleştirmiştir. Performansa yönelik ödemede bazı hizmetlerin hiç kapsama alınmaması ise iktidarın emeğe bakış açısını yansıtmaktadır. Teknik hizmetler/Genel idari hizmetler/Yardımcı hizmetler/Sağlık işçileri başta olmak üzere birçok unvanın emeğinin yok sayılma eğilimi devam etmektedir.
Pandemi süresinde tüm riskleri göze alıp mücadeleyi sürdüren sağlık emekçilerinin emeği Sağlık Bakanlığı, Üniversite hastaneleri olarak ayrıştırılamaz. Oysa bu düzenleme;
- Üniversite hastanelerindeki emeği ve emekçileri yok saymaktadır,
- Üniversite hastaneleri dışındaki sağlık emekçilerinin yarısını kapsamamaktadır,
- Tüm kurumlardaki idari hizmetlerde çalışan emekçileri yok saymaktadır,
- Yardımcı hizmetlerde çalışan personeli yok saymaktadır,
- 4/D kadrosunda çalışan sağlık işçilerini yok saymaktadır,
- Ekip anlayışını ve çalışma barışını bozmaktadır,
- Emekçiler görevlendirme ve çalıştırma esnasında pandemi bahanesi ile tüm kazanımları yok sayılırken, ödemede Covid kapsamında Covid kapsamında değil diye çalışma alanlarımızı kategorize etmektedir.
Sağlık emekçileri olarak hangi kurum ve kuruluşta olursa olsun görev bakımından birbiriyle aynı veya eşit kabul edilen işleri yapan emekçilere hiçbir ayrım yapılmaksızın eşit ücret ödenmesini istiyoruz. Üniversitede hastanesinde 3.seviye yoğun bakım servisinde Covid-19’lu hasta bakımı yapan hemşire ile Sağlık Bakanlığına bağlı bir eğitim araştırma hastanesinde 3. seviye yoğun bakımda Covid-19’lu hasta bakımı yapan hemşireye de aynı ücretin ödenmesini istiyoruz. Fakat 1 yılı aşkın süredir yapılan ek ödeme genelgeleri sağlık hizmetinin bütünselliğini, kapsayıcılığını göz ardı etmiş, sosyal adaleti ve dengeyi yerle bir ederek çalışma barışını ve huzurunu bozmuştur.
Çift maaşlarla, huzur haklarıyla şişirilen cüzdanlar, şehir hastaneleri patronlarına akıtılan paralar, sağlık emekçilerinin insanca yaşayacak ücreti alamamasının en önemli nedenlerindendir. Sayıştay raporlarına da yansıdığı gibi firmalara sözleşmeden daha fazla usulsüz ödemeler yapılırken, ülke kaynaklarını yandaşlara sınırsızca kullandırırken sergilenen cömertlik ve taraflılık sağlık emekçilerine gelindiğinde kırıntı seviyesinde sergilenmektedir.
Sağlık emekçileri performansa dayalı ücret sisteminin kaldırılarak adil ücret ilkesinin gereği olan eşit işe eşit ücret sisteminin uygulanmasını, aynı statü ve görevdeki çalışanların tamamının sosyal bakımdan eşit oranda ücret almasını ve bu ücretin de İnsan Hakları Evrensel beyannamesinde tanımlandığı gibi kendisinin ve ailesinin insanlık onuruna yetecek seviyede olmasını, emekliliğe yansımasını ve tek kalemde olmasını istemektedir. Beklentimiz ağzımıza bir parmak bal çalınması değil adil bir gelecek için adil bir ücretlendirme sistemine derhal geçilmesidir. Böylelikle bütün çalışanlar aynı ücreti alacağı için ücret farklılığından kaynaklı herhangi bir huzursuzluk oluşmayacak ve sosyal denge sağlanmış olacak sağlık emekçileri arasındaki ücret adaletsizliğini ortadan kalkacaktır.
Bizler sağlık emekçileri olarak; pandemi bitinceye kadar amasız, koşulsuz, ayrımsız, kesintisiz emeğimizin ve riskimizin karşılığında olağanüstü koşullara göre hesaplanan ve düzenlenen bir maaş tutarında seyyanen zam ve grev hakkıyla güçlendirilmiş bir TİS’le pazarlık gücümüzün arttırılmasını istiyoruz.
Pandemi koşullarında çalışma koşullarımızın zorluğu yanında sürekli olarak budanan ve verilmeyen haklarımız için bu güne kadar hep mücadele ettik. Defalarca kez işyerlerimizin önünden, yemekhanelerimizden, toplantı salonlarımızdan, kent meydanlarından, sosyal medyadan, Sağlık Bakanlığı önünden seslenerek sesimizi duyurmaya çalıştık. Bu genelgeye de sessiz kalmayacağımızı bir kez daha ifade ediyoruz. Bu gün buradan taleplerimizi bir kez daha ifade ediyoruz. 24 Mayıs Pazartesi günü sosyal medya etkinliği ile yeniden sesimizi duyurmaya çalışacağız. 25 Mayıs Salı günü de işyerlerimiz önünde bir araya gelerek taleplerimizi haykıracağız.
Yine insanca yaşanacak çalışma koşulları, yoksulluk sınırı üzerinde temel ücret, OECD ortalamasında kadrolu güvenceli istihdam, 3600 ve 7200 arası ek gösterge, COVID-19’un iş kazası ve meslek hastalığı sayılması başta olmak üzere ekonomik ve özlük taleplerimiz için TİS sürecini hedefe koyan mücadele ve örgütlenme programımızı daha güçlü bir şekilde hayata geçireceğiz. Bu kapsamda tüm sağlık ve sosyal hizmet emekçilerini sendikamıza güç vermeye, yanımızda durmaya, birlikte ses çıkarmaya ve birlikte örgütlenmeye davet ediyoruz.
