2016 yılında Diyarbakır, Hatay ve Tarsus’ta, 2018’de de Kayseri ve Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde toplam 1440 kapasiteli yeni çocuk cezaevi açılmasına ilişkin planını açıklayan Adalet Bakanlığı haklar ve özgürlükler açısından bir utanç tablosu çizmeye devam ediyor!
Çocuk hakları gününden bir gün önce Bakanlığın yaptığı bu açıklama, Türkiye’de çocuk haklarının ele alınma biçiminin nasıl çarpık bir bakış açısıyla örgütlendiğini açıkça ortaya koymaktadır.
Çocuk suçluluğu ile mücadelenin toplumsal olarak en kabul edilemez olanı hapsetmektir. Çocukların suç sayılan faaliyetlerle ilişkilenmesini önleyici faaliyetlerin tam anlamıyla gerçekleştirilmediği bir siyasal-hukuki ortamın faturasının çocuklara kesilmesi kesinlikle kabul edilemez. Çocuğa ilişkin hak ve adalet sisteminin oluşturulması, koruyucu ve önleyici faaliyetlerin önemsenmesi ve geliştirilmesi doğrudan hükümetin sorumluluğudur. Bugüne kadar çocuk adalet sistemini uluslararası sözleşmeler uyarınca geliştirmesi gereken Hükümet bu sorumluluğundan çocukları kapatarak kurtulmaya çalışmaktadır. Biz sağlık ve sosyal hizmet emekçileri olarak Hükümete bu sorumluluğunu tekrar tekrar hatırlatmaya devam edeceğiz!
Yoksulluğa itilmiş, yasadışı olarak zorla çalıştırılan, beslenme, barınma, temiz su, eğitim ve sağlık hakkı yok sayılan, savaşlarda öldürülen ve yaralanan milyonlarca çocuğun varlığı, çocuklarla ilgili nitelikli bir politika oluşturulmasının aciliyetini gözler önüne sermektedir. Trabzon’da Bahçecik E Tipi Kapalı Ceza ve İnfaz Kurumunda tutuklu olan 15 yaşındaki E.N. koğuş kapısına kendini asarak intihar etmiştir. Yakın tarihte de cezaevlerinde çok sayıda çocuğun taciz ve tecavüzle yüz yüze kaldığını, baskı gördüğünü, çocuklara baskı ve şiddet uygulayan kişilerle ilgili adil bir soruşturma yürütülmediğini ve bu kişiler yerine ailelerin ve çocukların cezalandırıldığını biliyoruz.
2015 yılında Türkiye’de iş cinayetlerinde, cezaevlerinde, sokağa çıkma yasaklarının olduğu bölgelerde ve kendi ülkelerindeki savaştan kaçarken Ege Denizi’nin derin sularında ölen çocuk sayısı toplam 617’dir. Son 11 yıl da 241 çocuk polis veya asker kurşununa hedef olarak can vermiştir. Bu güne kadar 46 mülteci çocuk boğularak hayatını kaybetmiştir.
Nitelikli bir çocuk politikasının yokluğunu, çocukları doğrudan ilgilendiren savaş ve yoksulluk gibi sorunları çocuklar için yeni cezaevleri açarak ört bas edebileceğini sana hükümeti bir kez daha uyarıyoruz: cezaevlerinde gerçekleşen çocuk ölümlerinin ve intiharlarının, savaş ve sokağa çıkma yasakları nedeniyle çocukların hayatını kaybetmesinin ve yaralanmasının, mülteci ve vatandaş her yaştan çocuğun şiddet görmesinin ve çalıştırılmasının birincil sorumlusu sizsiniz! Çocuklar için yeni cezaevleri açmayı planlamak, sorun çözme ve politika geliştirme kapasitesinin yokluğunun açık itirafıdır. Bu kadar kapsamlı ve çok boyutlu bir sorunun cezaevi açarak çözüleceğini düşünmek için mantıklı bir gerekçe bulunmamaktadır.
Çocukların suçla ilişkilenmesi tek başına yeterince korkunç bir toplumsal sorundur. Bunun nedenleri kapsamlı bir biçimde ele alınmalı ve koruyucu-önleyici politikalarla desteklenen bütünlüklü bir mücadele stratejisi geliştirilmelidir. Bunun yanı sıra, neoliberal ve faşizan politikalarla her geçen gün daha da budana ve asıl mantığından uzaklaştırılan sosyal hizmetler alanı eşitlik, özgürlük ve adaleti ilke edinen hak temeli bir bakış açısıyla yeniden yapılandırılmalıdır. Sosyal hizmet emekçilerinin çalışma ve yaşam koşullarının güvencesizleştirildiği, sosyal hizmetin sadakaya indirgenerek haklar alanından çıkartılmaya çalışıldığı bir mantığın acilen terk edilmesi gerekmektedir.
Bugüne kadar hak örgütlerinin sesini susturmaya çalışan hükümet daha fazla çocuğun hakkını yok saymak ve bu şekilde anılmak istemiyorsa artık sesimize kulak vermek zorundadır. Çocuklar için hapishane inşa etmek yerine, çocukların başta eğitim, sağlık, barınma, beslenme ve temiz suya erişim hakları olmak üzere tüm haklarının korunduğu ve desteklendiği bir yaşamın örgütlenmesi için mücadele edeceğiz!